Angststoornis 

Symptomen angstaanval

Je kan een angstaanval herkennen aan de volgende symptomen:

• snelle hartslag
• zweten
• beven
• ademnood
• tintelingen
• gevoelloosheid
• angstgevoelens
• gevoelens van dreiging
• angst om controle te verliezen
• dissociatie (het gevoel dat alles onwerkelijk is of dat je losstaat van je eigen lichaam).

Paniekaanvallen

Bij een angststoornis kan je last hebben van paniekaanvallen. Tijdens een aanval maakt je lichaam het stresshormoon cortisol aan, wat klachten kan veroorzaken zoals: hartkloppingen, pijn op de borst, benauwdheid, misselijkheid, hyperventilatie, duizeligheid, trillen, tintelingen in armen en benen, een doof gevoel en overmatig zweten. Het kan voelen alsof je flauwvalt, gek wordt, doodgaat of de controle verliest. Dit kan een enge ervaring zijn, maar het kan geen kwaad en de klachten gaan vanzelf weer over. 

Wat is het verschil tussen een angstaanval en een paniekaanval?

Een angstaanval en een paniekaanval lijken op elkaar, maar er zijn duidelijke verschillen. Bij een paniekaanval komt de angst plotseling en heel heftig op, vaak met lichamelijke symptomen zoals zweten en beven. De aanval kan onverwachts ontstaan of worden uitgelokt door situaties zoals drukte of sociale interacties. Paniekaanvallen duren meestal enkele minuten tot een uur en kunnen erg beangstigend zijn.

Bij een angstaanval bouwt de angst geleidelijk op en is deze minder intens dan bij een paniekaanval. Kenmerkend voor angstaanvallen zijn de aanhoudende zorgen en de lichamelijke klachten die daarbij horen.

Gegeneraliseerde angststoornis

Als je last hebt van een gegeneraliseerde angststoornis kan je niet stoppen met je zorgen maken over dagelijkse zaken zoals school, werk, geld, relaties en je gezondheid. Je voelt een voortdurende spanning die je dagelijks leven beïnvloedt. Je hebt vaak last van piekergedachten die maar blijven doorgaan. Hierdoor sta je altijd op scherp en is het moeilijk om te ontspannen. 

Dwangstoornis

Bij een dwangstoornis heb je last van dwanggedachten en dwanghandelingen. Je denkt steeds dat je een bepaalde handeling moet doen en kan aan niets anders denken. Soms blijven het alleen gedachten, maar soms moet je ze ook uitvoeren. De handeling helpt je om je angst en onrust even te verminderen, maar vaak wordt de spanning juist erger. Een voorbeeld van een dwangstoornis is smetvrees.  

Sociale angststoornis

Bij een sociale angststoornis voel je angst in situaties met andere mensen. Je maakt je zorgen over hun reacties en kritiek. Sociale gelegenheden, zoals feestjes of telefoongesprekken maken je zenuwachtig. Ook spreken in en voor groepen, zoals een presentatie, kan je van je stuk brengen. Soms kan het leiden tot een paniekaanval. Het liefst vermijd je deze situaties. 

Agorafobie (pleinvrees)

Als je agorafobie hebt, ben je bang voor een bepaalde omgeving, meestal zijn dat situaties buitenshuis. Bijvoorbeeld in de trein of een druk winkelcentrum. Je bent bang dat je niet kan ontsnappen of dat er geen hulp is als iets gebeurt. Daardoor vermijd je bepaalde plekken of dingen die je niet meer alleen durft te doen. Het kan ook zijn dat je nauwelijks je huis meer verlaat. 

Fobieën

Een fobie is een grote angst voor een plek, situatie, dier of gevoel. De angst is vaak groter dan het werkelijke gevaar. Het is zo sterk dat je dingen gaat vermijden, wat je dagelijks leven kan verstoren. Fobieën kunnen in vijf groepen worden verdeeld: angst voor dieren, de natuur, voor verwondingen en specifieke fobieën. Sommige fobieën passen niet in een van deze groepen, zoals emetofobie. 

Erfelijkheid

Als angststoornissen in je familie voorkomen, is de kans groter dat jij er ook last van krijgt. Erfelijke kwetsbaarheid kan ervoor zorgen dat je bepaalde situaties als stressvoller ervaart en sneller angst ontwikkelt na een ingrijpende gebeurtenis.

Opvoeding

Je jeugd speelt ook een rol. Een onveilige hechting kan leiden tot een belemmerde emotionele ontwikkeling, waardoor je je angstig en onveilig voelt in de omgeving waarin je opgroeit. Overbeschermende ouders proberen je te beschermen tegen ongemakken en risico’s, maar hierdoor leer je niet om met problemen om te gaan of jezelf te wapenen tegen risico’s. Ze geven vaak onbedoeld de boodschap mee dat de wereld gevaarlijk is.

Informatieverwerking en ervaringen

Hoe je situaties interpreteert heeft ook invloed. Als je informatie op een vertekende manier verwerkt, zie je sneller dreiging of gevaar. Ook als je dreigende situaties hebt meegemaakt, is de kans groter dat je angstiger wordt en een angststoornis ontwikkelt. Persoonlijke ervaringen zoals verlies of een verhuizing kunnen ook bijdragen aan angst, net als middelengebruik, zoals drugs, die angst en paniek kunnen veroorzaken.

Wat doet te veel angst met je lichaam?

Als je vaak angstig bent, wordt je lichaam veel blootgesteld aan stresshormonen. Dit kan je bijnieren overbelasten en klachten veroorzaken, zoals buikpijn, hoofdpijn, slapeloosheid en prikkelbaarheid. Ook kan je je minder goed concentreren, wat invloed heeft op school of werk.

Daarnaast is aangetoond dat angststoornissen samenhangen met hartproblemen, vermoeidheid of luchtwegklachten. Ook heb je een meer kans om een verslaving te ontwikkelen. Omdat angstklachten grote gevolgen kunnen hebben, is het goed om er op tijd iets aan te doen.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Hersenstichting 
• GGZ standaarden 
• Thuisarts 
• Amsterdam UMC