Dwangstoornis

Een dwangstoornis is vaak erg ingrijpend en kan je hele leven overnemen. Als ik mijn dwanghandelingen niet uitvoer overkomt mij of mijn dierbare iets ergs. Als ik stop met dingen controleren en tellen raak ik de controle kwijt. Ik moet alles schoonmaken anders word ik ziek. Dit zijn voorbeelden van dwanggedachten die je in de weg kunnen zitten. Wij begrijpen dat je graag een leven zou willen zonder dwang. Wij helpen je graag met de juiste hulp en relevante informatie.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op: 24 mei 2022

Wat is een dwangstoornis?

Een dwangstoornis ontstaat door angst. Soms blijft het bij denken dat je bepaalde dingen moet doen, maar soms moet je deze gedachten ook echt uitvoeren. Door het uitvoeren van dwanghandelingen probeer je dan dat waar je bang voor bent te voorkomen. De dwanghandelingen hebben als doel om je innerlijke onrust weg te nemen. De dwanggedachten en/of handelingen kunnen veel tijd kosten en het uitvoeren van je dagelijkse bezigheden moeilijker maken.

Voorbeelden van dwanghandelingen zijn:

• continu je handen moeten wassen;
• steeds checken of het gas wel uitstaat;
• continu je huis schoonmaken;
• op de trap altijd bepaalde treden overslaan;
• in je hoofd steeds dingen tellen;
• dingen verzamelen;
• voordat je iets uitvoert eerst een specifieke handeling doen, bijvoorbeeld 3 keer klappen.

De dwanghandelingen hoeven niks te maken te hebben met je angst. Je probeert dat waar je bang voor bent te voorkomen, maar vaak wordt je angst door de dwang alleen maar groter. Vaak gaat een dwangstoornis niet vanzelf over en maakt stress het erger.

Soorten dwangstoornissen

We onderscheiden 5 soorten dwangstoornissen: obsessieve-compulsieve stoornis, verzamelstoornis, excoriatiestoornis, morfodysfore stoornis, trichotillomanie.

Obsessieve-compulsieve stoornis

Als je last hebt van herhalende gedachten (obsessies) en dwangmatige handelingen (compulsies) noemen we dat een obsessieve-compulsieve stoornis. De bekendste vorm hiervan in smetvrees. Bij smetvrees ben je erg bang voor vuil, bacteriën of besmetting.

Verzamelstoornis

Bij een verzamelstoornis, ook wel ‘verzamelwoede’ of ‘hoarding’ genoemd, vind je het moeilijk om afstand te doen van spullen. De spullen in je huis stapelen zich hierdoor op. Uiteindelijk kan het zijn dat je hierdoor nog maar weinig ruimte hebt om te wonen en slapen.

Excoriatiestoornis

Je blijft bij deze stoornis aan je huid pulken. Het wordt ook wel huidpulkstoornis genoemd. Je huid raakt hierdoor beschadigd. Toch lukt het je niet om ermee te stoppen.

Morfodysfore stoornis

Dit noemen we ook wel Body Dismorphic Disorder genoemd. Als je dit hebt denk je dat je heel lelijk bent. Je vindt vaak bepaalde delen van je lichaam lelijk en denkt hier vaak aan. Ook schaam jij je vaak voor hoe je eruitziet.

Trichotillomanie

Je trekt vaak je haar uit, soms wel dagelijks. Dit kun je doen met je hoofdhaar, maar ook met je wimpers of wenkbrauwen. Vaak blijf je doorgaan tot je een kale plek hebt. Je hebt het niet altijd door dat je dit doet.

Oorzaak dwangstoornis

Een duidelijke oorzaak voor een dwangstoornis is niet te noemen, wel zijn er factoren die bijdragen aan het ontwikkelen van een dwangstoornis: erfelijkheid, persoonlijke eigenschappen, lichamelijke oorzaak, levenservaringen. Daarnaast loop je meer risico op een dwangstoornis als je:

• alleen woont;
• weinig inkomen hebt;
• depressief bent (geweest);
• een lagere opleiding hebt;
• geen werk hebt.

Dwangstoornis behandeling

Een dwangstoornis is gelukkig goed te behandelen. Hoe de behandeling er precies uitziet is afhankelijk van jouw klachten en behoeften. Een psycholoog zet verschillende behandelmethoden in bij de behandeling van een dwangstoornis. Twee veel gebruikte methoden zijn exposure met responspreventie en cognitieve gedragstherapie.

Exposure met responspreventie

Zoals het woord ‘exposure’ je misschien al doet vermoeden, word je bij deze methode blootgesteld aan de situatie waar je bang voor bent. Er wordt je bijvoorbeeld gevraagd om van huis te gaan zonder te controleren of het gas uitstaat of dat wat je heel erg vies vindt aan te raken. Tijdens de blootstelling voer je ook eventuele dwanghandelingen niet uit. Door dit te doen kom je erachter dat dat waar je bang voor bent niet gebeurt. Hierdoor zal de angst steeds meer afnemen.

Cognitieve gedragstherapie

Met cognitieve gedragstherapie pak je het gedrag en de gedachten aan die je probleem in stand houden. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat gedachten, gedrag en gevoelens met elkaar samenhangen. Hoe beïnvloeden gedachten jouw gedrag?

Hulp bij een dwangstoornis

Ben jij op zoek naar een psycholoog die jou kan helpen bij dwangklachten? Wij helpen jou graag. Laat dwang niet langer de baas over jou zijn. Hoe fijn zou het zijn om te leven zonder dwang? Dit is mogelijk. Met de juiste ondersteuning krijg je de regie over je leven weer terug. Plan hier een gratis adviesgesprek in of bel ons op 085 – 4014 720.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Thuisarts
• De Hersenstichting