Burn-out

Heb je last van stressklachten? Lukt het je niet meer om, zowel op je werk als privé, alle ballen in de lucht te houden? Door chronische stress (surmenage) en druk kan je burned-out raken. Ook als je denkt dat een burn-out jou niet zo snel zou overkomen, is het verstandig je klachten serieus te nemen.

Wat moet je doen als je een burn-out hebt?

• Om te herstellen van een burn-out is een actieve aanpak nodig.
• Een burn-out gaat niet vanzelf over.
• Vaak is professionele hulp noodzakelijk.
• Zoek tijdig hulp, anders kunnen stressklachten verergeren.

Als je het idee hebt dat je emotioneel en lichamelijk uitgeput raakt, adviseren we je om hier nu iets mee te doen. Eenmaal compleet opgebrand, kost het veel energie om te herstellen. Daarom is het belangrijk actie te ondernemen zodra je verschillende burn-outklachten herkent. Doe je dit niet, dan zal het juist langer duren voordat je je weer ‘jezelf’ of sterker voelt. We helpen je hierbij met de best passende hulp en informatie. Lees hier wat een burn-out precies is, hoe je een burn-out kan herkennen en welke behandeling bij burn-outklachten voor jou het beste is.

Laatste update: 20 maart 2023

Wat is een burn-out?

Een burn-out is het gevolg van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Hierdoor krijg je last van zowel lichamelijke als geestelijke uitputting. Je voelt je letterlijk opgebrand. Een burn-out is dus niet alleen een psychisch probleem, maar ook duidelijk te voelen en merken in je lichaam.

Burn-outklachten krijg je niet alleen door werkstress, maar ontstaan ook door spanningen in de privésfeer. Vaak is het de combinatie van die twee die je teveel wordt. Niet alleen volwassenen kunnen een burn-out krijgen, burn-out bij jongeren komt ook voor.

Bij een burn-out zijn vaak zowel je fysieke als mentale energiereserves op. Je merkt dat je hier in het begin vaak nog wel mee om kan gaan. Je werkt bijvoorbeeld door de vermoeidheid heen. Koffie erin en gaan. Na een tijdje lukt dat niet meer en zijn zelfs de meest alledaagse taken een immense opgave. Als je dit ervaart maar hier niks mee doet, dan verandert jouw situatie niet. Actie ondernemen is ook moeilijk als je amper energie hebt. Daarom helpen onze psychologen jou graag weer op weg. Heb jij geen last van overbelasting, maar word je juist onderbelast en ervaar je wel dezelfde soort klachten als bij een burn-out? Misschien herken jij jezelf in het beeld van een bore-out.

Wat zijn de oorzaken van een burn-out?

Je kan last van burn-outklachten krijgen door langdurige overbelasting, door stress waar je niet goed mee kan omgaan en te weinig hersteltijd. Er zijn verschillende oorzaken voor het krijgen van een burn-out en langdurige spanning/stress. Mogelijke oorzaken van burn-out kunnen (een opeenstapeling) zijn (van):

• werkstress
• perfectionisme
• leefomstandigheden
• persoonlijke eigenschappen
• omgeving
• overmatige fysieke inspanning
• sociale problemen
• chronische ziekte
• onzekerheid
• negatief zelfbeeld

Als je weet wat bij jou de oorzaken van overmatige stress zijn, kan dit je helpen om (ergere) burn-outklachten te voorkomen of vroegtijdig te herkennen. Hieronder leggen we de verschillende oorzaken uit.

Burn-out door werk

Een burn-out wordt vaak vooral geassocieerd met overmatige werkstress. De constante druk die je ervaart over een langere periode op je werk word je op een gegeven moment te veel. Doordat je er op dat moment niet meer goed mee om kan gaan, beland je in een negatieve spiraal. En doordat je minder energie hebt voor de leuke dingen, doe je ze minder. De focus ligt zo nog meer op je werk, terwijl daar de druk juist vandaan komt. Zo raak je nog meer uitgeput. En als dit te lang duurt, raak je ‘burned-out’.

Door perfectionisme

Verschillende persoonlijke eigenschappen die je hebt, dragen ook bij aan het ontwikkelen van een burn-out. Ben je bijvoorbeeld erg perfectionistisch en/of sub-assertief? Dan is het risico op een burn-out hoger. Het kost je namelijk veel energie om deze eigenschappen in stand te houden en om jouw standaarden na te leven. Daarnaast heb je steeds het gevoel te falen, omdat je moeite hebt om die (veel te hoge) verwachtingen waar te maken. Je stopt er daarom veel tijd en energie in om dit wel mogelijk te maken. Dit kan je op een gegeven moment gaan opbreken.

Door het ouderschap

Als ouder sta je vaak onder een grote druk en heb je alle ballen in de lucht te houden. Daarbij vraagt een kind veel geduld en blijft er soms weinig tijd voor jezelf over. Misschien voel je je zelfs wel vaker een taxibedrijf dan jezelf. Het ouderschap kan dus ook voor langdurige stress en/of spanning zorgen. Een extra factor hierbij is het mogelijke slaapgebrek door de gebroken nachten. Hierdoor herstel je te weinig. Als dit vervolgens uitloopt tot psychische oververmoeidheid, spreken we van een parentale burn-out.

Andere redenen

Behalve werkstress, perfectionisme en het ouderschap zijn er ook andere bronnen van overbelasting: leefomstandigheden, persoonlijke eigenschappen en je omgeving. Ook overmatige fysieke inspanning, sociale problemen, chronische ziekte, onzekerheid en een negatief zelfbeeld zijn mogelijke oorzaken van een burn-out. Vaak is er niet één aanwijsbare reden, maar zorgen de duur en opeenstapeling van jouw omstandigheden ervoor dat je ‘burned-out’ raakt.

Wat zijn burn-out symptomen?

Op het moment dat je vermoedt compleet uitgeput te raken, is het goed om te weten wat het precies inhoudt. Hoe herken je een burn-out? Burn-out symptomen en klachten van een burn-out verschillen per persoon en er is geen eenduidig ziekteverloop. Bij een burn-out nemen de spanningsklachten langzaam toe. Uiteindelijk is de zogeheten accu leeg; je bent emotioneel en fysiek uitgeput.

Als je de symptomen van een beginnende burn-out op tijd herkent, kan je wellicht een burn-out voorkomen. De verschillende chronische stressklachten die je ervaart lijken misschien onschuldig, maar kunnen wel degelijk burn-out symptomen en tekenen van overspannenheid zijn. Het is belangrijk om deze klachten serieus te nemen. Misschien denk je of hoop je dat je klachten vanzelf overgaan, maar dit waait meestal niet vanzelf over. Als je een burn-out vermoedt en symptomen herkent, dan is dit voor jou hét moment om te voorkomen dat je klachten erger worden. De symptomen van een burn-out kan je verdelen in psychische en lichamelijke klachten.

Psychische symptomen burn-out

De psychische signalen van een burn-out:

• geheugenproblemen
• besluiteloosheid
• onzekerheid
• laag zelfbeeld
• neerslachtig
• opgejaagd voelen
• wantrouwend zijn
• angst- en paniekklachten
• cynisch reageren en afstand voelen tot je werk of gezin
• makkelijk huilen
• prikkelbaar: snel ergeren, boos worden of een kort lontje
• concentratieproblemen

Lichamelijke symptomen

De lichamelijke signalen van een burn-out zijn:

• uitputting
• hoofdpijn
• spierpijn
• misselijkheid
• buikpijn
• hartkloppingen
• hyperventilatie
• hoge bloeddruk
• benauwdheid
• slapeloosheid
• vermoeidheid
• snel grieperig

Een duidelijk burn-out symptoom is dat ’s morgens uit bed komen voor jou soms al als een te zware stap kan voelen. Het kan ook zo zijn dat je als zeer sportief persoon opeens de kracht niet meer hebt om een rondje te wandelen.

Zeer ernstige burn-out

Wanneer heb je last van zeer ernstige burn-outklachten? Het is belangrijk hiervoor eerst het verschil tussen een burn-out en overspannenheid te weten. Wanneer je overspannen bent, heb je minstens drie burn-outklachten tegelijk. Dit kunnen bijvoorbeeld moeheid, concentratieproblemen en emotionele prikkelbaarheid zijn. Wanneer je té lang met deze klachten rond blijft lopen en uitputting op de voorgrond staat, spreken we van een burn-out. Er zijn ook mensen die al jaren meerdere burn-outklachten hebben of die totaal uitgeput zijn, zowel mentaal als lichamelijk. Denk aan niet meer in staat zijn om je was in je wasmachine te doen of je bed uit te komen. Als het je niet meer lukt je dagelijkse leven te leiden, kan je spreken van ernstige klachten. Er is geen officiële diagnose van burn-out, maar je zou dan kunnen zeggen dat iemand last heeft van zeer ernstige burn-outklachten.

Hoe worden de klachten van een burn-out behandeld?

Onze psychologen zijn gespecialiseerd in burn-outklachten en kunnen je helpen om de stress en spanning die je ervaart te verminderen. Komende week zelfs nog. Wil je weten hoe we hier samen aan gaan werken? Bekijk dan onze burn-out behandeling pagina. Hier lees je alles over de behandeling en het herstel.

Meer informatie

Heb jij burn-outklachten? In hiervan herstellen is heel lastig en daarnaast is de kans op een sneller (en duurzamer) herstel groter met de juiste hulp. Heb jij vragen of zorgen, bel ons dan op 085 – 4014 720 of plan hier je gratis adviesgesprek.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Thuisarts
• GGZ standaarden
• Trimbos

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Lisa Rübsteck. Lisa is psycholoog in Leiden en gespecialiseerd in het behandelen van een burn-out. Ze is aangesloten bij Psyned en het NIP.