Piekeren

Piekeren, je hebt er vast weleens last van gehad. De gedachten blijven maar rondspoken in je hoofd. Je kunt je er slecht door concentreren en het houdt je uit je slaap. Maar wat is piekeren precies? Of misschien nog wel belangrijker hoe kun je het stoppen? En wat als het piekeren je belemmert in je dagelijks leven? Wij helpen je graag. Niet alleen met de juiste hulp, maar ook met relevante informatie.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op: 3 mei 2022

Wat is piekeren?

Bij piekeren zit je vast in een negatief denkpatroon. Piekeren is iets anders dan nadenken. Bij piekeren blijven je gedachten als het ware hangen. Je zit met zorgen, vragen of problemen, maar hebt geen antwoorden en oplossingen. Zo kun je uren in je eigen hoofd doorbrengen zonder dat het ergens toe leidt. Het verschil tussen piekeren en nadenken is dan ook dat je bij nadenken wel komt tot oplossingen.

Je gebruikt het piekeren waarschijnlijk om je gedachten op een rijtje te zetten of tot oplossingen te komen. Maar dat gebeurt niet. Veel piekeren leidt juist tot problemen als angst, stress en somberheid.

Waarom piekeren we?

Er zijn veel verschillende redenen om te piekeren, zoals persoonlijke zorgen, een vervelende situatie, lastige afspraak, moeilijk gesprek of maatschappelijke vragen. Concrete voorbeelden hiervan zijn:

• problemen op werk;
• ruzie met een dierbare;
• zieke dierbare;
• financiële problemen
• een tentamen;
• belangrijke afspraak;
• je fysieke of mentale gezondheid.

We piekeren om controle te krijgen. We denken dat we door te piekeren grip krijgen op een situatie of probleem. Piekeren ontstaat niet altijd bewust. Onze hersenen zijn probleemoplossers, maar bij piekeren zit dat ons in de weg. De oplossing die komt er niet, maar er ontstaan wel negatieve en/of angstige gevoelens.

Wat is er aan de hand?

Met af en toe piekeren hoeft niets mis te zijn, maar piekeren staat niet altijd op zichzelf. Soms is er meer aan de hand. Piekeren komt ook voor in combinatie met andere psychische klachten:

Piekerstoornis

Bij een gegeneraliseerde angststoornis, ook wel piekerstoornis genoemd, pieker je voortdurend. Heb je het idee dat je heel veel last hebt van (irreële) negatieve gedachten en bellemeren ze jou in het dagelijks leven? Dan heb je misschien wel een gegeneraliseerde angststoornis. Bij deze stoornis ervaar je overmatige angst bij algemene dagelijkse dingen, zoals werk, familie of gezondheid. Doe onze angst zelftest en krijg direct inzicht in je klachten.

Depressie

Piekeren is een kenmerk van een depressie. Heb je naast een negatieve gedachtestroom ook last van andere klachten, zoals somberheid, lusteloosheid en slapeloosheid? Dan is er misschien wel sprake van een depressie. Onze depressie zelftest geeft je direct inzicht.

Overspannenheid of burn-out

Piekeren is één van de kenmerken van stress en te veel stress kan leiden tot klachten als een burn-out. Als je eenmaal een burn-out hebt nemen de negatieve gedachten en daarmee het gepieker, alleen maar toe.

Piekeren en stress

Als je gestrest bent pieker je veel. Je hoopt hiermee de stress te verhelpen, maar vaak maakt het piekeren de stress alleen maar erger. Andersom kan piekeren leiden tot stress. Vaak leidt een gebeurtenis of probleem zelf niet tot stress, maar de manier waarop je ermee omgaat. Dus door er veel over te piekeren blijf je hangen in negatieve gevoelens en gedachten en raak je gestrest.

Piekeren en slaapproblemen

Piekeren gaat vaak samen met slaapproblemen. Je ligt net in bed en denkt lekker te gaan slapen. In plaats daarvan word je overspoeld door gedachten en voor je het weet ben je een uur verder. Hoe komt dit? ‘S avonds in bed word je niet afgeleid door andere dingen. Je hebt daardoor de ruimte in je hoofd voor allerlei gedachten.

Daarnaast zijn er nog twee andere oorzaken:

• Als je in je bed ligt is het natuurlijk moeilijker of niet mogelijk om problemen op te lossen. Je kunt ze daardoor niet loslaten en blijft ermee zitten.
• ‘S nachts kun je minder goed relativeren. Hierdoor lijken zaken ’s nachts erger dan dat ze overdag lijken.

Stoppen met piekeren: 7 tips

Stoppen met piekeren hoe doe je dat? Als je wil stoppen met piekeren kun je verschillende dingen doen, zoals je gedachten opschrijven, gebruik maken van een piekerkwartiertje of afleiding zoeken. Lees hier meer over:

Tip 1: schrijf je gedachten op

Door je gedachten op te schrijven creëer je ruimte in je hoofd en kun je je gedachten tijdelijk loslaten. Ze staan op papier en hoeven dus niet meer rond te blijven zweven. Daarnaast kan het je ook helpen om je gedachten te relativeren. Als je je gedachten op papier ziet staan besef je misschien dat het allemaal wel meevalt.

Tip 2: laat de controle los

Je piekert omdat je een gevoel van controle wil, maar je hebt niet over alles controle. Laat de dingen waar je geen controle over kunt hebben los. Richt je aandacht in plaats daarvan op de zaken waar je wel controle over hebt.

Tip 3: Kom in beweging

In beweging komen helpt je om te stoppen met piekeren en stress te verminderen. Maak bijvoorbeeld een wandeling of ga een stuk fietsen. Het zorgt ervoor dat je uit je hoofd komt.

Tip 4: train je gedachten

Daag je gedachten uit. Klopt het wel wat ik denk? Probeer je gedachten ook eens om te draaien. In plaats van te piekeren over wat er allemaal mis kan gaan, zet je hier positieve gedachten tegenover.

Tip 5: maak gebruik van een piekerkwartier

Blijf je de behoefte hebben om te piekeren? Beperk dan de tijd die je aan piekeren besteedt Pieker bijvoorbeeld 2 keer per dag een kwartier. Zet een timer van een kwartier en gebruik die tijd om te piekeren. Daarna stop je er weer mee. Alle piekergedachten die na die tijd in je opkomen schrijf je op. Je spreekt met je zelf af dat je die gedachte pas weer de ruimte mag geven tijdens een piekerkwartier.

Tip 6: accepteer de gedachte

Gedachten zijn maar gedachten. Het kan helpen om afstand van je gedachten te nemen. Merk op dat je een gedachte hebt en ga er niet tegenin, maar ook niet in mee. Laat de gedachte simpelweg bestaan.

Hulp nodig bij piekeren?

Lukt het jou niet om je gedachten een halt toe te roepen? Word je belemmerd in je dagelijks leven omdat negatieve gedachten je lastigvallen? Laat ons je helpen. Met de juiste ondersteuning krijg je de regie over je gedachten weer terug. Plan hier plan hier een gratis adviesgesprek in of bel ons op 085 – 4014 720.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Thuisarts
• Gezondheidsplein