Surmenage

Stress is een natuurlijke reactie op gevaar. Waar dit in de oertijd was door een wild dier dat plots opdook, is het nu misschien een gekke situatie in het verkeer of het geven van een presentatie. Hoe dan ook: je lichamelijke reactie is hetzelfde. Het gaat erom hoe je met die stressreactie omgaat en of het je lukt daarna weer te ontspannen. Dat is het verschil tussen gezonde en ongezonde stress. Als het in balans is, is alles oké. Als je tijdelijk meer overbelasting ervaart, is het ook oké. Het gaat mis bij langdurige/chronische stress. Je draaglast is dan te lang groter dan je draagkracht: je bent overbelast. Surmenage is een ander woord voor deze overbelasting.

Wat is de betekenis van surmenage?

Surmenage komt uit de Franse taal en is letterlijk vertaald ‘overwerkt’. Oftewel, het gaat om overbelasting die een langere tijd aanhoudt. Je (mentale) draaglast is groter dan je draagkracht. De balans is verstoord, waardoor je klachten kan krijgen als vermoeidheid, concentratieproblemen, spanningen in het lichaam en slaapproblemen. Surmenage wordt ook wel omschreven als chronische stress.

Mensen die last hebben van surmenage hebben dit gekregen door langdurige overbelasting. Denk aan een echtscheiding, werkstress of een andere aangrijpende gebeurtenis. Mensen die kampen met surmenage kunnen niet tot slecht functioneren door de symptomen die bij deze psychische klacht horen. Je bent nog niet in een burn-out beland, maar zit er wel gevaarlijk dichtbij.

Oorzaken surmenage

Iedereen heeft een andere draagkracht. We zijn allemaal verschillend en er zit dus ook verschil in wat we aankunnen. Toch kunnen we de oorzaken van surmenage grofweg opdelen in vier categorieën:

1. Overbelasting op werk en privé

Zorg je voor langere tijd voor een ziek familielid? Ervaar je stress op je werk? Of heb je het idee dat je gezinsleven je te veel wordt? Je hierdoor even gestrest voelen is normaal. Maar maanden rondlopen met deze stress kan gevaarlijk zijn voor je mentale (en fysieke) gezondheid. Een langere tijd van overbelasting op werk of in je privéleven, kunnen ervoor zorgen dat je overspannen raakt en surmenage ontwikkelt.

2. Persoonlijke kenmerken

Je kan aanleg hebben om surmenage te ontwikkelen. Dit komt door het hebben van specifieke persoonlijke eigenschappen. Zo hebben mensen die erg perfectionistisch of gedreven zijn, zich snel zorgen maken of een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben meer kans op overspannenheid of chronische stress.

3. Een gebeurtenis van betekenis

Surmenage kan je ook krijgen door een grote gebeurtenis of verandering in je leven. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Levensgebeurtenissen als de geboorte van een kind, je baan verliezen, scheiden, het overlijden van een dierbare, een verhuizing of huwelijk kunnen bij mensen voor veel stress zorgen. Ze hebben te veel op hun bord liggen. Als deze overbelasting een langere tijd aanhoudt, is er kans op surmenage.

4. Levensstijl

Ook je levensstijl kan je vatbaar maken voor stress. Met ongezond eten, teveel alcohol of koffie, te weinig slaap, niet genoeg beweging en weinig ontspanning vraag je veel van je lichaam. Je draagkracht en weerstand verminderen, met surmenage als gevolg.

Hoelang duurt surmenage?

Hoelang surmenage duurt is verschillend per persoon. Er gaat namelijk ook een periode van stress aan vooraf. Over het algemeen is de hersteltijd van overspannenheid 11 weken. Toch kan, als je jouw surmenage negeert en geen rust neemt, de surmenage wel zes maanden aanhouden. Dit vergroot ook de kans om in een burn-out te belanden.

Surmenage klachten herkennen

De symptomen die bij surmenage horen zijn zowel fysiek als mentaal. En kunnen per persoon verschillen. Veelvoorkomende klachten zijn:

• Een continu gevoel van spanning
• Vermoeidheid
• Geheugen- of concentratie problemen
• Onzekere gedachten over jezelf
• Piekeren
• Slaapproblemen
• Een kort lontje
• Snel geëmotioneerd
• Last van maag/darmen
• Hoofdpijn en/of keelpijn
• Een hoge ademhaling
• Een verkrampt gevoel
• Spanning in schouders en nek
• Onverklaarbare gewrichts- of spierpijn
• Duizeligheid
• Hartkloppingen
• Een verslechterde weerstand

Hoe kan je surmenage behandelen?

Wanneer je lijdt onder surmenage is het belangrijk dit serieus te nemen. In principe is surmenage makkelijk te behandelen. Wanneer je rust neemt zullen de symptomen uiteindelijk minder worden en verdwijnen. Maar ‘rust’ nemen kan nog best lastig zijn als de situatie of jouw kenmerken die de surmenage veroorzaken, niet veranderen.

Onze psychologen kunnen je goed helpen de oorzaak te vinden en samen met jou meer rust en ontspanning in je leven te brengen. Jouw surmenage aanpakken samen met een psycholoog zorgt er ook voor dat je duurzaam herstelt en dit verkleint de kans op een terugval. Vragen? Bel ons vrijblijvend op 085-4014720 voor advies of maak een afspraak voor een gratis telefonisch adviesgesprek.

Wat is het verschil tussen overspannenheid, burn-out en surmenage?

Wanneer je te lang doorloopt met chronische stress word je overbelast. Je raakt overspannen, overwerkt en ontwikkelt surmenage. Als je dit niet serieus neemt en op tijd aanpakt, kan je totaal opgebrand raken: burned-out. Je hebt dan geen energie meer over. Je bed uitkomen kan al te zwaar voor je zijn. Ook het herstel van een burn-out duurt veel langer dan herstellen van een overspannenheid of surmenage.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Thuisarts
• GGZ standaarden