Skip to content
Psyned

Hyperventilatie

Ademen gaat meestal vanzelf, daar hoef je niet over na te denken. Maar soms – uit het niets – slaat je ademhaling op hol, zonder dat je iets actiefs aan het doen bent. Dat noemen we hyperventilatie. Je ademt dan te diep en te snel. Je wordt duizelig, je voelt steken in je borst en je hebt last van hartkloppingen. Dit kan ontzettend eng zijn. Lees hieronder wat hyperventilatie precies is, hoe je het kan herkennen en hoe je ermee om kan gaan.

Wij kunnen je helpen

Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij je past

  • Erkende psychologen
  • Al 47.242 mensen geholpen
  • Snel en persoonlijk
  • Geen wachtlijst

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op:

Hyperventilatie

Wat is hyperventilatie?

Een volwassene ademt ongeveer tien keer per minuut. Adem je vaker dan twintig keer per minuut, dan heb je een versnelde ademhaling. Bij hyperventilatie adem je te snel zonder duidelijke lichamelijke oorzaak. Dit brengt je lichaam in een stresstoestand, waarbij het adrenaline en cortisol (stresshormonen) aanmaakt. Daardoor versnellen je ademhaling en hartslag nog meer. Je ademt te veel zuurstof in en te veel koolzuurgas uit, waardoor je bloed te weinig koolzuurgas heeft. Dit kan leiden tot benauwdheid, zweten en duizeligheid.

Chronische hyperventilatie

Als je hyperventileert kan je bang worden dat er iets ergs gaat gebeuren, zoals een hartaanval of flauwvallen. Deze angst kan de hyperventilatie verergeren, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Als je regelmatig hyperventilatie-aanvallen hebt, kan dit wijzen op chronische hyperventilatie, wat meestal veroorzaakt wordt door stress en angst. Dit kan je leven negatief beïnvloeden, wat voor niemand leuk is, vooral niet voor jezelf.

Symptomen hyperventilatie

Bij hyperventilatie is je ademhaling niet zoals het hoort/in de war/op hol geslagen. Ademen gaat opeens heel snel en het lukt je niet om te vertragen/langzamer te ademen. Je voelt van alles in je lichaam. Bijvoorbeeld: je hart gaat sneller kloppen, de wereld om je heen voelt niet echt en je hebt het gevoel dat je geen lucht krijgt. Je kan ook andere symptomen ervaren. Deze klachten komen vaak voor bij hyperventilatie:

  • Je bent kortademig;
  • Alles wordt wazig;
  • De wereld om je heen voelt onwerkelijk (dissociatie)
  • Je hebt een beklemmend gevoel op je borst;
  • Je wordt duizelig en je hebt het gevoel dat je gaat flauwvallen;
  • Je ervaart een kriebel in je keel;
  • Je hebt pijn op je borst;
  • Je hebt hartkloppingen en/of een hoge hartslag;
  • Je spieren voelen stijf;
  • Je krijgt trillingen in je handen of rondom je kaak;
  • Je voelt je gespannen;
  • Je hebt last van slaapproblemen;
  • Je krijgt een droge mond;
  • Je wordt misselijk;
  • Je hebt het warm of koud;
  • Je kan je angstig voelen;
  • Je kan last krijgen van vermoeidheid;
  • Hyperventilatie gaat vaak samen met een paniekaanval.

Is hyperventilatie gevaarlijk?

Een hyperventilatie-aanval voelt als een plotselinge golf van intense angst, vaak met lichamelijke klachten erbij. Veel mensen schrikken hiervan en denken dat ze de controle verliezen, gek worden of doodgaan. Dat kan erg eng zijn. Toch is hyperventilatie niet schadelijk voor je.

Oorzaak van hyperventileren

Je kan een hyperventilatie-aanval om verschillende redenen krijgen. Meestal komt het door angst of stress. Ook overbelasting en vermoeidheid na zware inspannen kunnen een rol spelen. Sommige mensen zijn gevoeliger voor hyperventilatie. Als je snel angstig bent of je veel zorgen maakt over kleine dingen, heb je meer kans hierop. Mensen die perfectionistisch zijn of een druk leven hebben, ervaren dit vaker. Ook kunnen bepaalde plekken, zoals liften, auto’s, openbaar vervoer of onbekende plekken, een hyperventilatie-aanval uitlokken omdat ze moeilijk te verlaten zijn. Dit kan veel angst en spanning veroorzaken en ervoor zorgen dat je deze plekken vermijdt.

Wat is het verschil tussen een paniekaanval en hyperventilatie?

Een paniekaanval en hyperventilatie zijn niet hetzelfde. Hyperventilatie ontstaat als je ademhaling ontregeld raakt door stress of vermoeidheid. Angst kan er ook voor zorgen dat je ademhaling versnelt. Soms maakt hyperventilatie deel uit van een paniekaanval. Dit is een intense aanval van angst en spanning waarbij je ademhaling versnelt. Hyperventilatie is meestal een symptoom en niet de oorzaak van een paniekaanval.

Wat te doen bij hyperventilatie

Hyperventilatie is geen fijn gevoel, maar meestal gaat het vanzelf over. Je kan zelf een aantal dingen doen om sneller tot rust te komen, zelfs als je het gevoel hebt de controle te verliezen. Probeer je ademhaling rustig te houden. Dit kan lastig zijn, daarom geven we je een paar tips om  hyperventilatie te stoppen:

  • Breng je aandacht naar je ademhaling. Adem drie seconden in en zes seconden uit. Zo kalmeer je je zenuwstelsel. Als je ademhaling verstoord is, kan dit moeilijk zijn. Je kan jezelf helpen door bij elke tel een beetje lucht uit te ademen.
  • Leg je handen op je buik en controleer de ademhaling vanuit daar. Duw je handen weg bij de inademing, zo controleer je of je het goed doet.
  • Zoek afleiding en richt je aandacht op iets anders. Maak bijvoorbeeld wat simpele bewegingen, ga hardop tegen jezelf praten of zing een liedje.
  • Je hoort en ziet heel vaak mensen in een papieren zakje ademen. Meestal helpt dit niet als je aan het hyperventileren bent.
  • Zoek professionele hulp en praat over je angsten.

Voor iedereen werkt iets anders, dus probeer uit wat voor jou helpt. In de toekomst kan dit je helpen om hyperventilatie sneller te stoppen. Daarnaast geeft het je vertrouwen dat je zelf weer de controle hebt en het aankan. Dit kan angst verminderen en daarmee kan hyperventilatie afnemen.

Behandeling hyperventilatie

De onderliggende oorzaak van hyperventilatie is meestal angst of stress. Hierdoor ga je snel ademen. Je lichaam raakt in paniek, want je hebt het gevoel dat je niet genoeg zuurstof krijgt. Wat voor meer angst en spanning kan zorgen. Als je hier vaker last van hebt, is het verstandig om psychologische hulp in te schakelen. Een psycholoog kan je helpen om de oorzaak van je stress of angst op te sporen. Hoe je behandeling eruit komt te zien hangt af van jouw specifieke situatie en behoeften. Wil je meer informatie over de behandeling? Of heb je nog andere vragen? Neem gerust contact op met ons psychologische verwijsteam. Zij luisteren naar je hulpvraag en geven je persoonlijk advies. Dit is altijd gratis en vrijblijvend. Samen kijken we dan of een psycholoog je zou kunnen helpen met je klachten. Bel ons op 085-4014720 of stuur ons een bericht.

Bronnen

Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

  • www.thuisarts.nl
  • www.lumc.nl
  • www.artsenzorg.nl

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door . Bram is psycholoog in Breda en gespecialiseerd in het behandelen van stressklachten. Hij is aangesloten bij Psyned en het NIP.

Deze psychologen helpen je graag bij hyperventilatie

Bekijk hun profiel en plan je gratis adviesgesprek in.

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door . Bram is psycholoog in Breda en gespecialiseerd in het behandelen van stressklachten. Hij is aangesloten bij Psyned en het NIP.

Psyned blog

In de Psyned blog delen we handige tips, adviezen en inzichten over mentale gezondheid.

Waar wacht je op?

Bel van maandag tot en met vrijdag (08.30-17.00 uur) naar 085-4014720 of plan hieronder je adviesgesprek in.

Psyned