Soorten angststoornissen

In de psychologie onderscheiden we verschillende soorten angst. Je kunt bijvoorbeeld bang zijn voor viezigheid of voor hoogtes. Ook kun je voortdurend een bang gevoel hebben, of een angst ervaren die gepaard gaat met dwanggedachten of -handelingen. Over het algemeen wordt er onderscheid gemaakt tussen twaalf verschillende angststoornissen:

Gegeneraliseerde angststoornis

De gegeneraliseerde angststoornis bezorgt je overmatige angst en bezorgdheid voor de dagelijkse dingen, zoals geld, gezondheid, werk, vrienden en familie. Dit uit zich in piekeren en daarbij horende klachten zoals concentratie- en slaapproblemen, spanning in spieren, zweten, misselijkheid en hoofdpijn.

Specifieke fobie

Wanneer je een specifieke fobie hebt, ben je bang voor iets specifieks. Dit kan een situatie, ding, dier of mens zijn. Er zijn vele vormen van een specifieke fobie. Je kunt bijvoorbeeld denken aan vliegangst, angst voor hoogte, onweer, clowns, bloed of spinnen.

Paniekstoornis

Als je last hebt van een paniekstoornis heb je regelmatig paniekaanvallen. Tijdens deze aanvallen ervaar je intense angst en kan je het gevoel hebben gek te worden, de controle te verliezen of dood te gaan. Ook gaat een paniekaanval veelal gepaard met hartkloppingen, rillingen, misselijkheid, zweten, trillen en benauwdheid.

Dwangstoornis

Een dwangstoornis, ook wel obsessief-compulsieve stoornis genoemd, kenmerkt zich door steeds terugkerende dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Deze komen voort uit angst. Via gedachten en handelingen wil je voorkomen dat daar waar je bang voor bent gebeurt. Een bekend voorbeeld van een dwangstoornis is smetvrees.

Sociale fobie

Bij een sociale angststoornis ben je voortdurend bang voor wat anderen van je vinden of hoe je zelf reageert op sociale situaties. Hierdoor ga je sociale situaties uit de weg. De stoornis kan betrekking hebben op zowel één specifieke sociale situatie als meerdere sociale situaties.

Separatieangststoornis

Een ander woord dat hiervoor gebruikt wordt is ‘verlatingsangst‘. Het woord zegt het eigenlijk al: je bent bang om verlaten te worden door degene waaraan je gehecht bent. Bij kinderen kan dit goed zichtbaar zijn. Bijvoorbeeld wanneer kinderen niet naar school willen omdat ze papa en/of mama niet willen verlaten. Of wanneer kinderen overstuur raken wanneer de vader en/of moeder naar werk gaat. Het komt vaker voor bij kinderen, maar kan ook voorkomen bij volwassenen.

Selectief mutisme

Dit komt voornamelijk voor bij kinderen. Zij begrijpen de taal wel en hun spraak is ook ontwikkeld, toch spreken deze kinderen in sommige situaties niet. Ze spreken bijvoorbeeld alleen tegen gezinsleden.

Agorafobie

Agorafobie staat ook wel bekend als pleinvrees. Je ervaart angst voor situaties en plekken buitenshuis, bijvoorbeeld in het winkelcentrum of in het openbaar vervoer.

Angststoornis door een middel

Dit is een angststoornis die kan ontstaan bij middelengebruik, zoals drugs, alcohol of medicijnen, of onttrekking hiervan.

Angststoornis door een somatische aandoening

Angststoornissen kunnen veroorzaakt worden door somatische aandoeningen (lichamelijke aandoeningen). Bij deze angststoornis is de oorzaak fysiek van aard.

Andere gespecificeerde angststoornis

Je ervaart de klachten die passen bij een angststoornis, maar het beeld past niet bij één van de andere angststoornissen.

Ongespecificeerde angststoornis

Deze angststoornis is vergelijkbaar met de stoornis hierboven. Het verschil is dat de psycholoog of psychiater niet toelicht waarom het beeld niet past bij één van de andere angststoornissen.

Posttraumatische stressstoornis

Voorheen werd PTSS (Posttraumatische stress-stoornis) ook gezien als een angststoornis. In de DSM-5 (het diagnostisch en statistisch handboek van psychiatrische aandoeningen) is dit niet meer het geval. Nu valt PTSS onder psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen.