Een minuutje therapie – de ‘moet’ illusie

De oefening die Aerjen doet gaat als volgt:

Aerjen: “Ik vertel mijn cliënt over hoe mijn ochtend eruit ziet. Ik begin zo: ‘Ik moet om zes uur opstaan want ik heb een uur nodig om alles te doen. Ik moet eerst even tijd aan mijn dochter besteden samen met mijn vrouw; daarna moet ik ontbijten anders val ik om; vervolgens ga ik mijn kleding uitzoeken want ik moet er wel representatief uitzien. Dan moet ik de trein van 7 uur halen want ik moet me voorbereiden op mijn vergaderingen en sessies.’

Daarna vertel ik nog een keer over mijn ochtend, maar dan op een andere manier. Ik zeg: ‘Ik wil elke ochtend om zes uur opstaan zodat ik ruim de tijd heb. Ik maak altijd even tijd voor mijn vrouw en dochter, want ik vind het fijn om ze niet alleen in de avond te zien. Ik zorg ook dat ik altijd ontbijt, want dan heb ik de rest van de ochtend genoeg energie. Ik ben ook nog even bezig met het uitzoeken van mijn kleding want ik vind het wel zo prettig om er representatief uit te zien. Dan haal ik het liefst de trein van 7 uur; dan heb ik ruim de tijd om me op kantoor nog voor te bereiden op mijn vergaderingen en sessies van die dag.”

Hoe dezelfde ochtend zo anders kan voelen

Na de twee beschrijvingen van zijn ochtend vraagt Aerjen de mensen wat het verschil is tussen de twee. Vaak is het antwoord dat de tweede versie een stuk prettiger klinkt, veel relaxter. Maar het is toch echt dezelfde ochtend, zegt Aerjen dan. Het verschil: bij de eerste omschrijving van de ochtend gebruikt Aerjen de hele tijd het woord ‘moeten’, bij de tweede versie heeft hij het over wat hij ‘wil’ doen in de ochtend, en waarom.

Aerjen: “Dat woord, moeten, gebruiken we al heel snel. We denken ook vaak in wat we moeten doen, in plaats van wat we willen doen – wat we kiezen om te doen. Alles wat ik in mijn ochtend doe heb ik zelf gekozen: ik doe al die dingen omdat ik ze wil doen. Ik wil tijd doorbrengen met mijn dochter en vrouw en ik wil er representatief uitzien en voorbereid zijn, dat vind ik fijn.”

Van moeten naar willen

Jezelf het gevoel geven dat je de dingen die je doet niet moet, maar dat je er zelf voor kiest – dat kan je stress al verminderen. Stress heeft te maken met overbelast zijn, maar het is soms ook perceptie. Je denkt dat je van alles moet doen, maar eigenlijk doe je al die dingen omdat je ze wilt doen – je hebt meer keuze dan je denkt.

En de ‘moet’-dingen die je eigenlijk niet ‘wil’? Daarvan kan je je afvragen of er niet nog wat speling is.

Aerjen: “Een cliënt zegt dan bijvoorbeeld: ik vind het verschrikkelijk maar ik moet toch schoonmaken, anders is mijn huis vies. Maar wat als je iets minder vaak schoonmaakt, bijvoorbeeld – zou dat erg zijn? Of je verdeelt de schoonmaakmomenten over de week. Of misschien is het wel waard om een schoonmaker in te huren, als je merkt dat het teveel tijd en moeite kost.”

Dus: denk na over welke dingen in je leven je ziet als ‘moet-dingen’, en kijk welke van die dingen je ‘wil’ en welke je echt alleen ‘moet’. Van de ‘moet-dingen’: moeten deze echt of is er een andere oplossingen mogelijk?

Al dat moeten, daar krijg je onnodig veel stress van.

Aerjen: “Alleen maar ‘moeten’ haalt alle plezier uit je dag.”

© 2017 – Psychologen Nederland