Wat is faalangst?
De naam zegt het al: als je faalangst hebt, heb je angst om te falen. Je bent bang dat een taak waarvoor je beoordeeld wordt mislukt. Je wilt graag dat het lukt, maar hebt er geen vertrouwen in en ervaart veel spanning. Zenuwen voor belangrijke momenten zoals een tentamen, presentatie of wedstrijd is volkomen normaal. Sterker nog, het is zelfs best handig. Ze helpen je om alert te blijven en daardoor presteer je vaak beter. Maar wanneer je faalangst hebt, heb je last van overmatige angst om te falen. En dat kan je behoorlijk belemmeren.
Faalangst en het rijexamen: help!
Als je last hebt van faalangst, kan je zowel fysieke als mentale klachten ervaren. Denk bij fysieke klachten aan hartkloppingen, hoofdpijn, hyperventilatie en rood aanlopen. Mentale klachten zijn bijvoorbeeld veel piekeren, uitstelgedrag en het vermijden van situaties. Dit zijn klassieke symptomen van faalangst. Welke klachten je ervaart en in welke mate, verschilt per persoon.
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Het rijexamen is voor de meeste mensen een spannend moment, maar als je faalangst hebt, kan dit voelen als een ware beproeving. Je ligt nachten wakker, piekert over alles wat mis kan gaan en voelt de spanning door je hele lijf. Al een tijd voor je rijexamen kan je last krijgen van deze zenuwen. Misschien maak je de laatste lessen voor je afrijden fouten die je normaal niet maakt of klap je volledig dicht.
Faalangst of rijangst?
Tijdens je rijlessen kan je door faalangst zoveel stress ervaren, dat het op rijangst begint te lijken. Angst en stress lijken op elkaar, waardoor het soms lastig is om de twee te onderscheiden. Net als bij faalangst, kan je bij rijangst last hebben van trillende handen, zweten, hartkloppingen en paniek. Als je door rijangst veel stress ervaart, kan je lichaam in een ‘vecht-of-vlucht’ modus schieten. Hierdoor kan je minder helder nadenken en maak je fouten die je anders niet zou maken. Dat is erg frustrerend, vooral als je weet dat je het wél kan.
Als je elke keer dat je in de auto stapt, last hebt van faalangst kan je brein onbewust een verbinding maken tussen autorijden en gevaar. Je gaat situaties vermijden, zoals bepaalde routes, verkeersdrukte of zelfs het rijden zelf. Toch hoeft faalangst niet automatisch te betekenen dat je rijangst ontwikkelt: de angsten overlappen en versterken elkaar, maar zijn twee verschillende dingen. Met de juiste aanpak kan je faalangst onder controle krijgen en voorkomen dat je rijangst ontwikkelt. Door stap voor stap het vertrouwen in jezelf en het rijden op te bouwen, kan je ook met faalangst slagen voor je rijbewijs.
Wat te doen tegen faalangst?
Op een belangrijk moment, zoals je rijexamen, wil je natuurlijk je faalangst de baas zijn. Wij weten ook dat dit makkelijker gezegd dan gedaan is. Ieder mens gaat anders om met faalangst. Misschien vermijd je situaties waarin je bang bent om te falen. Dat helpt op de korte termijn, maar op de lange termijn leer je zo niet omgaan met je faalangst. En als je je rijbewijs wilt halen, is dit geen handige aanpak. Het kan ook dat je de situaties niet uit de weg gaat, maar dat je ze tot in de puntjes voorbereidt. Dat biedt op dat moment rust, maar kan er ook voor zorgen dat je perfectionisme ontwikkelt. Met beide manieren leer je niet dat het oké is om fouten te maken.
Omgaan met faalangst
Maar hoe kan je dan het beste omgaan met je faalangst als je moet afrijden? Om te beginnen is het belangrijk om te accepteren dat die zenuwen er nou eenmaal bij horen. Misschien helpt het idee dat je niet de enige bent die stress ervaart voor het rijexamen. En zoals eerder genoemd, die spanning kan je ook helpen om alert te blijven.
Om voor je afrijden toch wat tegen de zenuwen te doen, kan je ademhalingsoefeningen doen. Door bewust diep in en uit te ademen, geef je een seintje aan je zenuwstelsel dat het mag ontspannen. Als je jezelf betrapt op negatieve gedachten, kan je proberen om deze om te buigen naar positievere en realistischere gedachten. Dus in plaats van dat je tegen jezelf zegt ‘het gaat me toch nooit lukken’, zeg je ‘ik heb genoeg geoefend en doe mijn best’. En dat is niet verkeerd, want je rijleraar heeft er vertrouwen in dat je dit kan. Anders zou je niet mogen afrijden.
En tot slot: oefening baart kunst. Hoe meer je rijdt, hoe meer ervaring je opdoet en hoe minder spanning je zal krijgen bij het afrijden. En onthoudt dat fouten maken mag! Zelfs tijdens je examen is het geen ramp als je een fout maakt. Blijf rustig, stuur bij waar nodig en vertrouw op je eigen kunnen.
Hulp bij faalangst
Als de spanning je toch te veel wordt, kan je een faalangstexamen aanvragen. Je krijgt dan meer tijd en kan een pauze vragen als je merkt dat je zenuwen de overhand nemen. Zo kan je met meer rust afrijden.
Als je bij je rijexamen last hebt van faalangst, heb je daar in andere situaties misschien ook last van. Op je werk, studie of tijdens sociale momenten. Om van je faalangst af te komen, kan het helpen om met een psycholoog over te praten. Ben je benieuwd hoe we je kunnen helpen? Plan een gratis adviesgesprek in of bel ons verwijsteam op 085-4014720. We denken graag met je mee.
