Wat is codependentie?
Codependentie is een ongezonde afhankelijkheid van anderen, vaak in relaties, waarbij je jouw gevoelens en behoeftes aan de kant zet en je continu aanpast. Deze overlevingsstrategie is het gevolg van hechtingsproblemen. Als je opgroeit in een omgeving waar je niet genoeg liefde en aandacht krijgt, je ouders (emotioneel) niet beschikbaar zijn, zorg nodig hebben (en als jij die geeft, parentificatie speelt) of jij je onveilig voelt, ontwikkel je gedragspatronen om je alsnog gezien, gehoord, geliefd en gewaardeerd te worden. Je leert dat liefde afhankelijk is van iets wat je wel of niet doet. Ook cultuur kan een rol spelen bij het ontstaan van codependentie. Wat je vroeger tekort bent gekomen, zoek je – onbewust – in je volwassen relaties.
De kenmerken van codependentie
Het belangrijkste kenmerk van codependentie is pleasegedrag: je stelt de wensen en verlangens van de ander boven jouw eigen behoeften en gevoelens. Daarmee maak je jezelf afhankelijk van het gedrag en de emoties van de ander om je waardevol te voelen. Vaak ben je dat van kinds af aan gewend. Toen gingen de wensen van jouw ouders ook voor die van jou. Je hebt besloten dat het veiliger is om mee te bewegen en voelt je eigen pijn niet als je afstemt op de ander. Misschien weet je nu niet eens meer wat jij zelf wilt, omdat je zo gewend bent je aan te passen om de relatie te beschermen. Als codependent verlies je je eigen identiteit voor de goedkeuring en bevestiging van de ander. Je voelt je verantwoordelijk voor het geluk van de mensen om je heen en loopt daarbij jezelf voorbij. Door codependentie kan je jezelf behoorlijk verliezen in je relatie(s).
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Ongezonde gedragspatronen herkennen
Waar deze patronen van zelfopoffering je in je kindertijd hielpen, zit het je als volwassene vooral in de weg als je eigen welzijn altijd op de laatste plaats komt. Codependentie heeft invloed op je eigen gezondheid en je relaties. De ongezonde gedragspatronen blijven bestaan, totdat je ze herkent en aanpakt. Maar hoe herken je codependentie? Hier vind je een checklist.
De symptomen van codependentie
Een codependent persoon kan onzeker overkomen, maar juist ook onafhankelijk en gecontroleerd. Codependentie veroorzaakt problemen met grenzen stellen, je eigenwaarde of zelfbeeld, bij het gezond uiten van jouw gevoelens en zorgen voor jouw behoeften. De symptomen kunnen variëren van het totaal meegaan in wat anderen willen en vinden, tot juist afstandelijkheid: zeggen dat je niets en niemand nodig hebt. Andere signalen van codependentie zijn hard werken, perfectionisme, zelfkritiek (het gevoel nooit goed genoeg te zijn), emotionele afhankelijkheid (verlatingsangst), behoefte aan zekerheid en controle over de ander om je veilig te voelen en het vermijden van conflicten om afwijzing te voorkomen. Het is vaak ‘geven, geven, geven’ en alles doen om het de ander naar de zin te maken, ten koste van jezelf. Als je dat maar lang genoeg doet, raak je uitgeput en leeg.
De invloed van codependentie
Codependentie is ongezond en breekt je uiteindelijk op. Je kan last krijgen van chronische stress, depressie, angst en burn-out. In relaties en vriendschappen doe je erg je best, maar houd je de ander eigenlijk op afstand omdat je niets van jezelf laat zien. Je bent niet authentiek, maar reactief. Door emotioneel afhankelijk te zijn, ben je erg goed in het aanvoelen van de emoties van de ander en daarop te reageren, maar ben je steeds minder goed in staat om voor jezelf op te komen. Relaties zijn niet meer gelijkwaardig en de dynamiek van afhankelijkheid kan leiden tot wrok, frustratie of zelfs misbruik.
Codependentie doorbreken
Ongezond gedrag veranderen begint met bewustwording, en die stap heb je net gezet. Je weet wat codependentie is en herkent misschien bepaalde eigenschappen. In dat geval is dit je wake-up call om een gezonde relatie met jezelf op te bouwen. Goed voor jezelf zorgen is belangrijk om gezonde grenzen te ontwikkelen. En als je werkt aan zelfliefde en eigenwaarde leer je om naar je eigen behoeften te luisteren zonder je daar schuldig om te voelen. Wil je aan de slag om codependente patronen doorbreken, dan ondersteunen onze psychologen je graag met onder meer cognitieve gedragstherapie, mindfulness en schematherapie. Samen bespreken jullie wat de beste hulp is voor jou.
Bel 085-4014720 of plan een gratis adviesgesprek in op het moment dat jou uitkomt. Ons verwijsteam helpt je graag verder.
