Innerlijke criticus 

Wat is een innerlijke criticus? 

Met innerlijke criticus bedoelen we de afkeurende stem binnenin jou, die oordeelt, bekritiseert en aanvalt. Iedereen draagt zo’n stem in zich mee en wordt er op momenten door beïnvloed. Als je onzeker bent, staat deze gemene stem op de voorgrond van al je gedachten. Vaak is de stem nog strenger en luider. Je krijgt altijd de schuld als dingen misgaan of hij vergelijkt jou met anderen die het altijd beter lijken te doen. De innerlijke criticus stelt hoge eisen aan jou en straft je wanneer je een fout maakt. Onbewust daalt je zelfvertrouwen door zijn dagelijkse kritiek. Eigenlijk hebben we allemaal een interne pestkop in ons hoofd rondspoken. 

Kenmerken van een innerlijke criticus 

We hebben allemaal een innerlijke criticus in ons hoofd. Bij de een is hij luider dan bij de ander. Maar hoe herken je een innerlijke criticus? 

• Negatieve zelfspraak. Je hebt steeds negatieve gedachten over jezelf. Doordat je je steeds focust op wat je niet kan, heb je heel veel zelfkritiek. 
• Perfectionisme. Niks lijkt goed genoeg. Je wilt het beste van het beste. Wat voor onrealistisch verwachtingen zorgt.  
• Vergelijken met anderen. Je vergelijkt jezelf de hele tijd met anderen. Je hebt het idee dat zij het altijd beter doen dan jij en dat je minder bent dan anderen. 
• Laag zelfvertrouwen. Je hebt het gevoel dat je niet voldoet aan alle verwachtingen. Je vindt het lastig om positieve dingen over jezelf te zeggen. De focus ligt vooral op wat er 'mis' is. Daardoor haal je jezelf vaak naar beneden. 

Ontstaan innerlijke criticus 

Je innerlijke criticus ontstaat vaak in je jonge jaren. Deze stem is gebaseerd op negatieve ervaringen en wordt gevoed door boodschappen, ideeën en gebeurtenissen uit je jeugd, zoals de invloed van je ouders, opvoeding, ervaringen in de samenleving, met vrienden en op school. Vaak ontstaat de innerlijke criticus als een soort beschermingsmechanisme, om je te behoeden voor pijn, verdriet en afwijzing. 

 Gevolgen innerlijke criticus 

Als je elke dag hoort dat je niet goed genoeg bent of niet de moeite waard, doet dat veel met je. Het kan je onzeker maken en zorgen voor angst en/of stress. Langdurige stress door je innerlijke criticus heeft niet alleen emotionele gevolgen, zoals gevoelens van schaamte en verdriet, maar kan ook fysieke klachten veroorzaken, zoals hoofdpijn of slaapproblemen.

Door die kritische stem heb je steeds het gevoel dat je tekortschiet, wat kan leiden tot faalangst of perfectionisme. Omdat je innerlijke criticus je steeds naar beneden haalt, neemt je zelfvertrouwen af. Dit belemmert je persoonlijke groei. Nieuwe dingen proberen of uitdagingen aangaan vermijd je liever, uit angst om te falen.

Zelfs in relaties kan die innerlijke criticus je in de weg zitten. Je vindt jezelf misschien niet goed genoeg of bent bang om afgewezen te worden, waardoor het moeilijk is om je kwetsbaar op te stellen.

Innerlijke criticus loslaten 

Een psycholoog kan je op verschillende manieren helpen om voor eens en altijd af te rekenen met de innerlijke criticus. Allereerst gaan jullie op zoek naar de oorsprong en de patronen van de zelfkritiek. Vervolgens ga je aan de slag met de negatieve gedachten en gevoelens. Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan je hierbij helpen. Tijdens deze therapievorm ga je de belemmerende gedachten uitdagen en vervang je ze voor positieve en helpende gedachten. Je leert om vriendelijker en zachter voor jezelf te zijn (zelfcompassie). Of je gaat aan de slag met mindfulness. Hier leer je je bewust te worden over je eigen gedachten en er afstand van te nemen. Door je aandacht te richten op het hier en nu neemt de kracht van de innerlijke criticus af. Wil je hier meer over weten? Neem gerust contact op met ons verwijsteam. Dit doe je door een adviesgesprek te plannen of bel 085 – 4014 720.