Wat is een trauma?
Een trauma is een ingrijpende ervaring die een diepe indruk op je heeft gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld een plotseling verlies, een ernstige ziekte, een ongeluk of mishandeling zijn. De invloed van een trauma is groot, maar niet altijd zichtbaar voor anderen. Je voelt het in je lijf en in je dromen beleef je de gebeurtenis steeds opnieuw.
Welke typen trauma’s zijn er?
Er zijn verschillende soorten trauma’s: enkelvoudig, meervoudig of complex. Bij een enkelvoudig trauma gaat het om één gebeurtenis die veel indruk op je heeft gemaakt, zoals een ongeluk of het verlies van een dierbare.
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Bij een meervoudig of complex trauma heb je meerdere traumatische ervaringen meegemaakt, zoals herhaald misbruik of langdurig gepest worden. Als je in je vroege kinderjaren te maken hebt gehad met verwaarlozing of seksueel misbruik, kan je last krijgen van complexe PTSS (complexe posttraumatische stress-stoornis). De klachten van complexe PTSS zijn vaak zwaarder en het herstel duurt langer.
Wat zijn kenmerken van trauma?
Een trauma kan je aan een aantal symptomen herkennen. Het is moeilijk om in het hier en nu te blijven en je gedachten dwalen steeds af naar de gebeurtenis. Als je slaapt, herbeleef je de gebeurtenis telkens opnieuw. Het is lastig om verder te gaan, omdat je steeds opnieuw aan de gebeurtenis wordt herinnerd. Daarnaast ervaar je heftige emoties, zoals boosheid, angst en verdriet. Alles wat je aan die gebeurtenis doet denken, probeer je te vermijden. Ook in je lichaam kan je verschillende sensaties ervaren. Zo kan je een verhoogde bloeddruk en/of hartslag hebben.
Wat is het verschil tussen PTSS en trauma?
Trauma en PTSS worden vaak samen genoemd, en dat is niet zonder reden. Ze hebben veel met elkaar gemeen. Een trauma ontstaat na een schokkende gebeurtenis die je moeilijk kan loslaten, wat kan leiden tot verschillende klachten. Als deze klachten langer dan een maand aanhouden, kan het zich ontwikkelen tot PTSS. Deze stoornis is het gevolg van een onverwerkt trauma, maar niet iedereen die een nare gebeurtenis meemaakt, ontwikkelt PTTS. Ongeveer 10% van de mensen krijgt te maken met PTSS. Er is wel een verschil: PTSS is een angststoornis, terwijl een trauma dat niet is.
Wat doet trauma met je lichaam?
Volgens Anne Marsman, psycholoog en traumatherapeut, kan een traumatische ervaring zoveel stress veroorzaken dat je zenuwstelsel uit balans raakt. Dit heeft grote gevolgen voor zowel je mentale als lichamelijke gezondheid. Door de aanhoudende stress loop je een groter risico op hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, chronische pijn en maag- en darmklachten. Je kan vervreemd raken van je eigen lichaam en meer in je hoofd gaan leven, waardoor je minder goed aanvoelt wat je zelf nodig hebt.
Wat doet trauma met je brein?
Een trauma kan je brein op verschillende manieren beïnvloeden. Het heeft bijvoorbeeld invloed op de amygdala, het deel van je hersenen dat emoties verwerkt. De amygdala stuurt signalen naar andere hersengebieden om je vlucht-, vecht- of bevriesreactie te activeren wanneer je gevaar voelt.
Trauma kan ook je geheugen en het verwerken van emoties verstoren. Soms worden herinneringen moeilijker opgeslagen of verwerkt, wat het extra zwaar kan maken om ermee om te gaan.
Daarnaast kan de prefrontale cortex, het deel van je brein dat helpt bij plannen, nadenken en het beheersen van impulsen, worden aangetast. Dit kan het moeilijker maken om emoties te reguleren en goede beslissingen te nemen.
Wat triggert trauma?
Als iets je vroeger heel bang maakte, slaat je brein dit op als een gevaar. Hierdoor ga je later vergelijkbare situaties uit de weg. Een bepaald beeld, geluid of geur kan je terugbrengen naar die nare gebeurtenis. Dit wordt ook wel een trigger genoemd. Als je getriggerd bent, slaat je emotionele geheugen alarm. Je lichaam en brein reageren alsof er echt gevaar dreigt, waardoor je hartslag omhooggaat en je spieren zich aanspannen. Je bent klaar om te vechten, vluchten of bevriezen. Hoewel deze reactie toen nuttig was, kan het nu, zonder dat er gevaar is, veel angst en stress geven.
Hoe merk je dat je een trauma aan het verwerken bent?
Het verwerken van een trauma gebeurt in twee fasen. In de eerste fase richt je je op het verwerken van de emoties die de gebeurtenis heeft veroorzaakt. In de tweede fase leer je het trauma een plek te geven en laat je ongezonde gewoontes achter je. Na verloop van tijd merk je dat intense emoties en stress afnemen, waardoor je beter kan ontspannen. Je wordt nieuwgieriger en geniet meer van het leven. Hoewel terugdenken aan het trauma soms nog moeilijk blijft, voel je minder spanning.
Hoe herken je iemand met trauma?
Een trauma is een onzichtbare wond, waardoor het soms moeilijk is te merken of je dierbare hiermee worstelt. Toch zijn er enkele signalen waaraan je kan herkennen dat iemand last heeft van een trauma. Zo kan die persoon plekken, mensen of voorwerpen vermijden die aan de nare gebeurtenis doen denken. Ook kan hij/zij zichzelf isoleren en voortdurend alert zijn op mogelijk gevaar.
Iemand met een trauma heeft vaak een overdreven schrikreactie en kan soms zelfs een paniekaanval krijgen. Daarnaast is het mogelijk dat je merkt dat diegene moeite heeft met concentreren of last heeft van woedeaanvallen. Het gedrag kan veranderen op een manier die je niet van hem of haar gewend bent.
Hoe kan je na een trauma weer emoties voelen?
Na een schokkende gebeurtenis kan je sterke emoties voelen, maar soms voel je juist helemaal niets. Dit heet emotionele verdoving. Het kan moeilijk zijn om je gevoelens te voelen of te uiten. Hierdoor lijkt het alsof je op de automatische piloot leeft of voel je je leeg van binnen.
Emotionele verdoving is een manier van je lichaam om te overleven en kan ontstaan door een trauma. Gelukkig kan je hier weer uitkomen. De eerste stap is vaak ontdekken wat de oorzaak is van je emotionele verdoving. Een psycholoog kan daarna samen met jou kijken welke behandeling het beste bij je past. Denk bijvoorbeeld aan cognitieve gedragstherapie (cgt) of Acceptance and Commitment Therapie (ACT).
Hulp bij trauma
Een psycholoog kan je helpen bij het verwerken van een trauma. Er zijn verschillende manieren van traumabehandeling, waarvan EMDR de bekendste is. Bij EMDR ga je terug naar de nare gebeurtenis terwijl je met je ogen een lichtje of de vinger van je psycholoog volgt. Dit zorgt ervoor dat je brein overspoeld wordt met informatie, waardoor je verwerkingssysteem wordt geactiveerd.
Er zijn nog een hoop andere behandelingen mogelijk. Traumatherapie is vaak maatwerk, wat betekent dat de behandeling voor iedereen anders kan zijn.
Heb je iets ingrijpends meegemaakt en lukt het je niet om het een plek te geven? Wacht niet te lang met het zoeken van hulp. Als een trauma niet goed wordt verwerkt, kunnen de klachten verergeren of kan je zelfs last krijgen van PTSS. Zet vandaag nog de eerste stap naar herstel en neem contact op met ons verwijsteam. Dit doe je door een gratis adviesgesprek te plannen of ons te bellen op 085-4014720. We staan klaar om je te helpen.
