Sportpsycholoog

Als (top)sporter ga je voor het hoogst haalbare resultaat. En dat behaal je niet alleen door je lichaam en sportieve skills te trainen. Ook mentaal moet je het goed op een rijtje hebben wil je het ver schoppen in jouw sport. Mentale begeleiding kan daarin verschil maken. En wie kan je beter deze begeleiding bieden dan iemand die precies weet waar jij mee te maken hebt: een sportpsycholoog. Dit betekent meestal dat je niet alleen aan de slag gaat als er een probleem is, maar juist ook om problemen te voorkomen.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op: 3 mei 2023

Wat is een sportpsycholoog?

Een sportpsycholoog is een psycholoog die is opgeleid om (top)sporters, teams en coaches mentaal te begeleiden bij uitdagingen in sportsituaties. Een sportpsycholoog kijkt juist meer naar het aanleren van mentale skills die bijdragen aan je sportprestaties. Vaak werken sportpsychologen ook met een programma dat helemaal is afgestemd op jouw mentale uitdagingen en doelen. In de topsport werken sportpsychologen vaak samen met coaches, trainers en andere medische professionals om zo de juiste mix van (mentale) begeleiding te geven aan topsporters in hun weg naar de top.

Wanneer ga je naar een sportpsycholoog?

Veel sporters willen er alles aan doen om zo goed mogelijk te presteren. Zij realiseren zich vaak ook dat je mindset een groot onderdeel is van je uiteindelijke resultaten. Ook die wil je trainen. En dat is meteen een van de redenen om naar een sportpsycholoog te gaan. Maar er zijn meer redenen om naar een sportpsycholoog te gaan: bijvoorbeeld als je wilt leren omgaan met tegenslagen, als je jezelf en je grenzen beter wilt leren kennen, als je het plezier bent verloren in het sporten of juist als je het inzicht wilt ontwikkelen hoe je positief naar je prestaties kunt kijken. Ook kiezen steeds meer sporters voor continue begeleiding van een sportpsycholoog en zien dit als onderdeel van hun training. Al met al helpt een sportpsycholoog je dus beter te worden in jouw sport.

Overtraind

Als (top)sporter ben je vaak aan het zoeken naar de juiste balans. Hoe die balans eruitziet, verschilt per sporter. Elk mens is tenslotte weer anders. Tegelijk wil je alles uit je training halen en de best mogelijke prestatie neerzetten. Dan kan het zomaar zijn dat je overtraind raakt. Als je overtraind bent, heb je jezelf een te lange tijd teveel belast. Goed trainen en presteren is lastig als je herstellende bent van overtraining. Daar moet je je schema op aanpassen. Als (top)sporter is het daarom ontzettend belangrijk je grenzen goed te kennen en deze ook te bewaken. Ook wanneer je overtraind bent, kan een sportpsycholoog jou goed helpen.

Oorzaken van overtraining

Overtraining kan verschillende oorzaken hebben. Natuurlijk de fysieke overbelasting. Dit gebeurt niet in één training, maar over een langere periode. Maar ook kunnen druk, (veel) verantwoordelijkheden en psychische klachten zorgen voor overtraining. Bijvoorbeeld als er veel stress is tijdens het trainen of in andere facetten van het leven van de sporter. Door deze stress kunnen er ook slaapproblemen ontstaan, waardoor je als sporter minder energie hebt en zo sneller overbelast bent.

Overtraining symptomen

Het is vaak lastig te zeggen wanneer je echt overtraind bent. Er is vaak niet één symptoom dat je dit vertelt. Hieronder een opsomming van de mogelijke symptomen bij overtraining:

• Vermoeidheid
• Slaapproblemen, bijvoorbeeld met inslapen
• Onrust
• Minder motivatie
• Snel geërgerd of prikkelbaar
• Minder eetlust
• Moeite met concentreren
• Prestaties nemen af of kosten meer moeite
• Verhoogde hartslag in rust
• Stijve spieren/spierpijn
• Vermindert perifeer zicht

Omgaan met tegenslagen: 4 tips

Als topsporter sta je vaak onder hoge druk en heb je regelmatig te maken met tegenslagen. Je traint soms weken naar een vooraf gesteld doel. En dit doel haal je vaak maar op één specifiek moment. Als je dan niet presteert, is dat een enorme tegenslag. Een enorme domper, maar omgaan met tegenslagen is een van de eigenschappen van een succesvolle topsporter. Hoe je dat doet? We geven je hieronder 4 tips:

1. Neem de tijd om de tegenslag te verwerken

Een tegenslag is vaak niet niks. Baal, wees boos of verdrietig. Wat je ook voelt, laat het er zijn en geef er ruimte aan. Dat is niet gek. Neem de tijd om alle emoties langs te laten komen en de tegenslag te verwerken. En dit is geen verloren tijd. Deze tijd heb je nodig voor de verwerking en om uiteindelijk weer vol goede moed door te gaan. Zie het juist als onderdeel van je training.

2. Accepteer de tegenslag en maak het verschil

Een tegenslag kan soms ook heel oneerlijk voelen. Misschien zelfs wel onterecht. Maar hoe het ook voelt, het is gebeurd. Tegenslagen horen bij het leven. Helemaal bij het leven van een topsporter. Als je dit accepteert, ervaar je het misschien niet als een tegenslag. Natuurlijk klinkt dat makkelijker dan het is. Maar dat is wel wat je te doen hebt bij een tegenslag. Ertegen vechten heeft namelijk heel weinig zin: het hoort erbij. En precies daar zit ook het belangrijkste verschil met een succesvolle en niet-succesvolle topsporter: hoe snel je een tegenslag accepteert. Een tegenslag accepteren geeft namelijk mentale ruimte en die ruimte kan je gebruiken om jezelf te verbeteren.

3. Zie de tegenslag als leermoment

Het leven zit vol met verborgen lessen. Een tegenslag is er daar vaak één van. Er valt altijd wel iets te leren van een tegenslag. Misschien is het wel dat je juist beter wilt leren omgaan met tegenslagen of de prestatiedruk of misschien geeft het je wel bepaalde inzichten die je juist verder helpen.

4. Zoek hulp

Lukt het je niet de les van de tegenslag te achterhalen, de tegenslag te accepteren of blijf je maar gevoelens houden van boosheid of verdriet? Wees dan niet bang om hier hulp bij te zoeken. Je hoeft het echt niet alleen te doen. Praat erover. En dat hoeft echt niet altijd met een sportpsycholoog te zijn. Dan kan ook iemand zijn binnen je vrienden of familiekring. Liever toch wel aan de slag met een sportpsycholoog? Of ben je benieuwd wat een sportpsycholoog voor jou kan betekenen? Neem dan gerust contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek.

Een tijdje geleden gingen we in gesprek met ex-schaatser Aron Romeijn over tegenslagen. Hij gaf ons tips hoe hij met tegenslagen omgaat. Benieuwd? Je leest zijn tips hier.

Psyned ondersteunt Schaatsteam IKO

Zoals de meeste (top)sporters misschien wel weten is de mentale druk in de topsportwereld enorm. Dan is mentale ondersteuning enorm belangrijk. Schaatsteam Team IKO weet dit ook. En is daarom een samenwerking met ons aan gegaan. Dankzij deze samenwerking krijgen de topsporters van Team IKO en de staf altijd toegang tot mentale begeleiding op maat. Psyned sportpsycholoog Yara van Gendt bewaakt – als onderdeel van het team – het welzijn van het complete schaatsteam. Of ze nou psychische klachten ervaren of juist preventief. En wanneer nodig, schakelt ze direct passende hulp in van ons netwerk gespecialiseerde psychologen.

Lees hier meer over de samenwerking tussen Team IKO en Psyned

Wil je weten hoe we jouw team of bedrijf kunnen helpen met mentale uitdagingen? Neem dan contact met ons op via 085 4019 223.

Hulp van een sportpsycholoog

Ben je op zoek naar een sportpsycholoog? Dan helpen we je daar graag mee. In een vrijblijvend adviesgesprek kijken we samen welke sportpsycholoog bij jou en je situatie past. Of ben je er al uit? Dan plannen we een intakegesprek voor je in. Bel naar 085-4014720 of plan je adviesgesprek in.

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Susannah Chernowitz, vrijgevestigd psycholoog in Amsterdam. Ze is onder andere gespecialiseerd in burn-out en sportpsychologie. Ze is aangesloten bij Psyned en het NIP