Mijn strijd met controle en loslaten

Ervaringsverhalen      Bram Vugts     

We kunnen wel zeggen dat iedereen in zijn leven geluk probeert na te streven. De één laat het over zich heen komen, de ander gaat actief op zoek. Toch is er geen geheime formule voor. En dat is wat het zo ingewikkeld maakt. Maar wat als je streven naar geluk, je geluk in de weg gaat staan. Psyned psycholoog Bram Vugts vertelt zijn verhaal over controle en loslaten.

Mijn strijd met controle en loslaten

Bram Vugts‘Al van jongs af aan vind ik psychologie interessant. Waarom maken mensen bepaalde keuzes en waarom maak ik bepaalde keuzes? Waarop zijn mijn keuzes gebaseerd? Want ik weet dat ik het overgrote deel van mijn keuzes niet bewust maak. En dat sommige van die keuzes niet per sé goed voor me zijn.’

Zoektocht naar geluk

‘Tijdens mijn studie psychologie raakte ik steeds meer geïnteresseerd in persoonlijke ontwikkeling. Mijn jacht naar geluk. Hoe meer podcasts ik luisterde en boeken ik verslond, hoe duidelijker het voor me werd: als ik alle touwtjes in handen heb, dan word ik zo gelukkig mogelijk.’

‘Dat begon onschuldig. Ik moest van mezelf op tijd naar bed, een half uurtje lezen voor het slapengaan en gezonder eten. Maar ik vulde ‘mijn regels’ steeds verder aan. Zo moest ik ‘s ochtends mediteren in bed, mijn bed opmaken, kamer opruimen, koud douchen, lezen, ontbijten en mijn maaltijden voor de dag klaarmaken. Ook kwamen er regels bij: wachten tot 1 uur voordat ik koffie mocht, het eerste uur van de dag mijn telefoon niet aanraken, elke ochtend dertig push-ups doen én sporten.’

Wist je dat je via Psyned direct met een psycholoog kan praten, zonder wachtlijst?

Plan jouw gratis adviesgesprek

Strenge regels

‘Ontspannen deed ik eigenlijk niet meer. En mijn regels werden strenger. Ik mocht geen muziek meer luisteren op de fiets (ik dacht dat ik zo meer in het moment zou zijn) en mijn telefoon niet meer gebruiken in de sportschool. Ik begon me ook te ergeren aan de hoeveelheid mensen die dit wél deden. Suiker en alcohol waren verboden. Ik vond het lastig als mijn partner wel snoep at. Naast dit alles las ik talloze zelfstudieboeken. Ik was eigenlijk de hele dag functioneel bezig.’

‘Ook ‘s avonds creëerde ik structuur: negen uur naar bed, mediteren en geluksmomentjes van de dag opschrijven. Ik mocht hier niet vanaf wijken. Zo hield ik de controle. Mijn partner begon dit – terecht – steeds meer af te keuren. Dingen die je doet als je jong bent (ik was 22), zoals stappen, zaten er niet meer in. Want ja, zonder een drankje, vond ik dat niet zo leuk als voorheen.’

Emoties controleren

‘Maar het ging verder. Als het ging om emoties, probeerde ik die ook te controleren. Stel: ik stond te dansen in de keuken en werkmannen die toevallig door het raam keken zagen dat, dan kwam er een gevoel van schaamte omhoog. Normaal zou ik stoppen. Maar ik kwam met een theorie: zij zien het, ik wil eigenlijk dansen. Ik moet nu gewoon doorgaan omdat het iets is wat ik nu wil doen, ook al vond ik het eigenlijk niet meer leuk.’
‘Of al deze controle leidde tot meer geluk? Ja, op zich voelde het best goed om alle touwtjes in handen te hebben. Ook al werd ik wel meer oordelend naar mensen die op een andere, minder bewuste manier, hun leven leiden.’

Waarom willen we alles onder controle houden?

Mensen willen graag de controle hebben zodat ze in enige mate zekerheid ervaren. De wereld zit vol onzekerheden en er kunnen continu dingen gebeuren waar we geen invloed op hebben. Door zelf goed voor bereid te zijn, hebben we in ieder geval de controle over onszelf.

Mijn wereld stortte in

‘Helaas was dit maar van korte duur. Ik kreeg een heftige knieblessure. Hierdoor kon ik niet meer lopen, niet meer werken in de horeca, niet meer dj’en en ook niet meer sporten. Mijn wereld stortte in, net als mijn mentale gezondheid. Ik had geen zin meer om te lezen, gezond te eten en mijn drie geluksmomenten waren ook weg. Eigenlijk was ik de hele dag aan het gamen. Ik kon niet volhouden wat ik ooit had opgebouwd, vooral omdat het op dat moment niet het geluk bracht wat ik zocht. Ik had geen controle meer.’

Loslaten wat je niet kan sturen

‘Mijn verlangen naar geluk had geleid tot een verlangen naar controle. Ik moest zo’n strijd leveren om die controle vast te houden. En achteraf bracht het me niet het geluk wat ik nastreefde. Toevallig kwam ik in die tijd ook in contact met ACT, de therapie die ik nu zelf ook geef. Deze therapie gaat om loslaten wat je niet kan sturen. Sindsdien ben ik veel minder streng voor mezelf. Ik heb ‘moeten’ veranderd in ‘willen’ en heb veel ‘goede’ gewoontes kunnen loslaten. En de grap is: ik ben nog nooit zo gelukkig geweest. Mijn kamer is niet meer opgeruimd, maar in mijn hoofd heb ik alle rust die ik nodig heb.’

Hoe kun je de controle loslaten?

Proberen alles onder controle te houden is eigenlijk verspilde energie. Over sommige dingen heb je simpelweg geen controle. Dus hoe kan je deze controle loslaten? Bewustwording is hierin de eerste stap. Schrijf op waar je graag de controle over hebt. Bedenk je daarna of je dit ook echt kan hebben en wat er gebeurt als je de controle los zou laten. Daarnaast kan mindfulness helpen. Ook het onderscheid maken tussen waar je wel en geen controle over hebt, geeft je inzicht in welke zorgen helpen en welke niet. Lees hier het volledige artikel over leren loslaten.

Dit vind je misschien ook interessant

Leven met een narcist
Overig
Leven met een narcist

Wat is een narcist? Iemand met narcisme vindt zichzelf heel erg belangrijk. Narcisten hebben het gevoel dat ze boven de ...

Lees verder
Hoe help ik iemand met orthorexia nervosa?
Overig
Hoe help ik iemand met orthorexia nervosa?

Wat is orthorexia nervosa? Orthorexia nervosa, ook wel orthorexia genoemd, is een eetstoornis die (nog) niet in de DSM-5...

Lees verder
Hoe ga je om met emotionele verwaarlozing?
Overig
Hoe ga je om met emotionele verwaarlozing?

Wat is emotionele verwaarlozing? Emotionele verwaarlozing is wanneer je niet genoeg aandacht, steun en liefde krijgt van...

Lees verder
Zelfbeeld
Meer over klacht
Zelfbeeld

We hebben allemaal een bepaald beeld van onszelf. Dit noemen we ons zelfbeeld. Gaandeweg in ons leven hebben we dit beel...

Lees verder