Behandeling slaapproblemen en slaapstoornissen

Staar jij ’s nacht naar het plafond of voel jij je overdag energieloos door slaapproblemen of een slaapstoornis en zoek jij professionele hulp? Een psycholoog helpt jou graag. Hij of zij gaat samen met jou op zoek naar de oorzaak van en een oplossing voor jouw klachten. Ook kijkt de psycholoog samen met jou naar je slaappatronen- en gewoonten en of je deze kunt veranderen. We weten dat dit niet makkelijk is en juist daarom staan wij voor jou klaar!

Laatste update: 15 maart 2022

Doelen behandeling

Wat zijn de doelen van de behandeling? Onze behandelingen zijn gericht op het aanpakken van de oorzaak van jouw slaapproblemen, zodat je een lange tijd profiteert van de behandeling. Wij willen samen met jou, jouw slaapkwaliteit verbeteren maar ook de kwaliteit van jouw leven. Je leert waar nodig jouw slaapproblemen te accepteren en hiermee om te gaan, waarbij wij jouw zelfredzaamheid vergroten. Hiermee bedoelen we dat als jij in de toekomst opnieuw last krijgt van slaapproblemen, jij beter weet wat je moet doen en waar je rekening mee moet houden.

Cognitieve gedragstherapie

Bij slaapproblemen en slaapstoornissen, is cognitieve gedragstherapie een behandelvorm die psychologen vaak toepassen. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat gedachten, gedrag en gevoelens met elkaar samenhangen. Hoe beïnvloeden deze jouw slaap?

Deze therapievorm pakt de problemen bij de oorzaak aan en bestrijdt dus niet alleen de symptomen, zoals medicijnen dus bijvoorbeeld wel doen. Je gaat aan de slag met gedachtes en gewoontes die niet bijdragen aan een goede nachtrust. Welke gedachtes zorgen ervoor dat jij ’s nachts wakker ligt? Samen met de psycholoog ga je deze niet helpende gedachtes en dit gedrag omzetten naar meer functionele (slaap)gewoontes.

Bij Psyned zijn verschillende psychologen aangesloten die gespecialiseerd zijn in deze therapievorm en het behandelen van slaapproblemen en slaapstoornissen.

Maar, hoe ziet cognitieve gedragstherapie eruit en hoe vult een psycholoog dit in tijdens de behandeling van slaapproblemen? De behandeling zal in de basis bestaan uit de volgende componenten:

Psycho-educatie

De psycholoog geeft je informatie over slaapproblemen, slaapbehoefte en de functie van slaap. Vervolgens kijk je samen met de psycholoog naar waar voor jou de specifieke oorzaken of risico’s liggen.

Slaaphygiëne

We besteden aandacht aan gedrag en gewoontes die slaap op een negatieve of juist positieve manier beïnvloeden. Denk hierbij aan slaapritme (hoe laat sta ik op en hoe laat ga ik slapen), een bepaalde hoeveelheid slaap aanhouden of slaaprituelen die jou helpen om sneller slaperig te worden.

Stimulus controle

Dit gaat over de mentale ‘koppelingen’ die jij hebt met slapen. Denk bijvoorbeeld aan: Het bed mag ik alleen nog maar gebruiken om te slapen (of te vrijen). Ook moet je uit bed als je een half uur wakker ligt en mag je pas het bed weer induiken als je slaperig bent.

Slaaprestrictie

(Slaap)restrictie houdt in dat je het aantal uur dat je in bed ligt, beperkt. Hoeveel uur lig jij in bed? Hoeveel uur slaap je hiervan eigenlijk? De uren die je slaapt, zijn dan de uren die je nog in bed mag liggen, zodat je niet ‘onnodig’ lang in bed ligt. Dit is beter voor de kwaliteit van jouw slaap.

Houd hierbij wel minimaal 5 uur aan. Als je dit doet, verhoog je de slaapdruk en is de kans groter dat je sneller in slaap valt en beter doorslaapt. Steeds als de slaap verbetert, mag je 15 tot 30 minuten langer in bed liggen. Hiermee werk je aan een balans tussen de gewenste bedtijden en de kwaliteit van de slaapperiode zelf. Het doel van slaaprestrictie is sneller inslapen, dieper slapen en beter door kunnen slapen.

Psychische behandeling

Komen jouw slaapproblemen door psychische klachten zoals bijvoorbeeld een stoornis? Dan zal de psycholoog samen met jou kijken naar hoe deze met elkaar in verband staan. Bij ADHD of autisme, verloopt jouw prikkelverwerking bijvoorbeeld anders en als jij gaat slapen heb je vaak nog veel te verwerken. Hierdoor is het brein nog actief en voor een goede nachtrust is het belangrijk dat jouw breinactiviteit langzaam afneemt. Want, als je hoofd nog volop aanstaat is het logischer dat je slechter in slaap komt en heb je meer kans om te piekeren als het weer tijd is om te slapen. Ook bij andere aandoeningen zoals een depressie of burn-out, ontstaan vaak slaapproblemen. Verder hebben hoogsensitieve mensen hier sneller last van.

Specifieke behandelingen

Verder zijn er voor specifieke slaapstoornissen, specifieke behandelingen beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan een stoornis waarbij je overdags in slaap valt en slecht ontwaakt. Een stimulus van licht kan hierbij helpen om het brein ‘wakker’ signalen te geven. Op onze slaapstoornissen pagina’s, gaan wij hier uitgebreider op in.

Werking slaapmiddelen grotendeels placebo-effect

Als je slecht slaapt kun je denken dat slaapmiddelen de oplossing zijn. Er zijn namelijk verschillende middelen te krijgen die zorgen dat je (tijdelijk) beter slaapt. Deze nemen echter de oorzaak van jouw slaapproblemen niet weg. Op langer termijn of bij gebruik zonder goede begeleiding, kunnen deze medicijnen jouw problemen zelfs verergeren.

Daarnaast blijkt uit onderzoek van de University of Lincoln, de Harvard Medical School en de University of Connecticut dat de werkzaamheid van slaapmedicatie twijfelachtig is, als je het placebo-effect meetelt. Het placebo-effect houdt in dat als je dénkt dat iets werkt, het voor jou misschien werkt, maar dat dit niet door het medicijn zelf komt. Het is dus maar de vraag of slaapmedicatie echt een lange termijn oplossing bieden. Daarom is het altijd goed om de oorzaak aan te pakken in plaats van te kiezen voor een tijdelijke verlichting. Zeker als je weet dat slaapmedicatie ook bijwerkingen hebben en je met goede therapie deze niet meer nodig hebt.

Wat kan ik zelf doen tegen slaapproblemen?

Zou jij graag zelf al aan de slag gaan met jouw slaapproblemen? Zet zelf de eerste stappen met onze tips.

Tip 1: sport niet te laat op de avond

Sport niet te laat op de avond. Voor een goede nachtrust is het belangrijk dat onze hersenactiviteit afneemt. Door te laat op de avond te sporten blijven jouw hersenen actief en kom je slechter in slaap. Probeer daarom om na het avondeten niet meer te gaan sporten!

Tip 2: zo min mogelijk blauw licht

Maak gebruik van zo min mogelijk blauw licht. Blauw/elektronisch licht houdt ons wakker. Leg daarom jouw computer, tablet of smartphone zo vroeg mogelijk weg zodat je eerder slaperig wordt.

Tip 3: geen alcohol

Vermijd Alcohol als je last hebt van slaapproblemen. Misschien denk je dat alcohol jou helpt met slapen, maar dit is niet zo. Je valt misschien wel sneller in slaap, maar alcohol verstoort jouw slaapfases. Hierdoor verwerk je prikkels niet goed en laadt jouw energie niet goed op. Ook kun je ’s nachts vaak wakker worden.

Lees ook ons blog ‘7 tips om beter te slapen’ en krijg nog meer tips en praktische handvatten om je slaap te verbeteren.

Krijg hulp bij slaapproblemen

Wat zou het voor jou betekenen als je ’s nacht niet meer naar het plafond staart, je overdag meer energie hebt en slaapproblemen je niet langer in de weg staan? Neem het heft in eigen handen! Wij helpen jou daar graag bij. Plan een gratis adviesgesprek bij ons in en neem de eerste stap naar een leven zonder slaapproblemen. Of bel naar 085-4014720 om direct een afspraak bij een psycholoog in te plannen.

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Aerjen Tamminga, psycholoog en zorgmanager bij Psyned.