Premenstrueel syndroom (PMS)

Ben je in de dagen voor je menstruatie prikkelbaar? Of heb je last van hoofdpijn en concentratieproblemen? Veel vrouwen ervaren in de tweede helft van hun cyclus mentale en fysieke klachten. Voor een deel zijn die klachten zo erg dat naar school of werk gaan er die dagen niet in zit. Wat is PMS? Hoe lang duren de klachten en is er iets aan te doen? Lees hier alles over de oorzaken, symptomen en mogelijke behandelingen van het premenstrueel syndroom.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op: 17 februari 2023

Wat is PMS?

Het premenstrueel syndroom (PMS) is een verzamelnaam voor ernstige lichamelijke en emotionele klachten die je kan ervaren (enkele dagen tot twee weken) voordat je menstruatie begint. De klachten verdwijnen als je ongesteld wordt. Na een symptoomvrije periode van minimaal een week beginnen de klachten weer opnieuw. Bijna alle vrouwen hebben vlak voor hun ongesteldheid last van ongemakken als hoofdpijn, veranderende eetlust, gevoelige borsten of stemmingswisselingen. Dit is ‘normaal’. Toch zijn er wel verschillen op te merken als het gaat om hoeveel last je ervaart. Wanneer je klachten jouw dagelijkse sociale leven en activiteiten ernstig beïnvloeden, is er sprake van het premenstrueel syndroom. Klinkt dit herkenbaar? Wij helpen je graag weer grip op je leven te krijgen met de juiste hulp en tips.

Wie kan PMS krijgen?

Het premenstrueel syndroom komt vooral voor bij vrouwen tussen de 15 en 45 jaar. De kans is groter dat je PMS krijgt als het bij je familieleden voorkomt. Hoewel de eerste klachten vanaf het moment van je eerste menstruatie kunnen ontstaan, beginnen de klachten vaak na je 30e jaar en/of na het krijgen van kinderen. De premenstrueel syndroomklachten kunnen toenemen als je ouder wordt en na de overgang verdwijnen deze klachten weer.

Hoe weet je of je PMS hebt?

Wanneer je in je dagelijks leven veel last hebt van klachten als migraine, buikpijn en somberheid, bestaat de kans dat je bij de vijf tot acht procent van de vrouwen hoort met het premenstrueel syndroom. Door twee maanden een dagboekje bij te houden wanneer je ongesteld bent en welke klachten je dan ervaart, krijg je zicht of je klachten samenhangen met je menstruatiecyclus. Vervolgens kan je samen met je huisarts bekijken of je het premenstruele syndroom hebt.

Premenstrueel syndroomklachten

Wat zijn premenstruele klachten? Er zijn veel verschillende klachten die voorkomen bij PMS. Een deel van deze symptomen wordt veroorzaakt door overgevoeligheid van het hormoon progesteron. Dit zijn de meest voorkomende premenstrueel syndroom klachten:

Lichamelijke klachten PMS:

• migraine / hoofdpijn
• opgeblazen gevoel / buikpijn
• vocht vasthouden (handen en voeten)
• pijnlijke en gespannen borsten
• spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn
• hartkloppingen
• duizeligheid

Geestelijke klachten PMS:

• angst / paniek
• somberheid / depressie
• lusteloosheid / gebrek aan energie
• stemmingswisselingen
• prikkelbaarheid / agressief
• huilerig
• veranderde eetlust
• slaapproblemen
• concentratieproblemen

Mede door de steeds terugkerende (en toename van) klachten en mogelijk onbegrip van mensen uit je naaste omgeving kan dealen met PMS-klachten een zware opgave zijn. Je raakt gevangen in negatieve spiralen die problemen van PMS in stand houden of versterken.

Wat is het verschil tussen PMS en PMDD?

Een deel van de vrouwen met PMS heeft zulke zware klachten dat we hierbij spreken van een stoornis: PreMenstrual Dysphoric Disorder, afgekort PMDD. Ongeveer drie tot acht procent van de vrouwen heeft hier last van. Bij PMDD is er geen sprake van hormonale disbalans, maar van een heftige negatieve reactie op het natuurlijke stijgen en dalen van oestrogeen en progesteron. Hierbij zijn de klachten vooral emotioneel van aard. Mogelijke klachten van PMDD zijn:

• stemmingswisselingen
• prikkelbaarheid
• depressieve stemming
• angstklachten
• verminderde interesse in dagelijkse activiteiten
• moeite met concentreren
• vermoeidheid
• veranderingen in eetlust
• hypersomnia (overmatige slaperigheid) of slapeloosheid
• overweldigd of onbeheerst voelen
• lichamelijke symptomen, zoals gevoelige borsten of zwelling, gewrichts- of spierpijn, opgeblazen gevoel of gewichtstoename

Premenstrueel syndroom behandeling

Wil je niet met je PMS-klachten blijven rondlopen? Een effectief gebleken behandeling bij PMS is cognitieve gedragstherapie. Bij cognitieve gedragstherapie leer je om op een andere manier naar je klachten te kijken en er anders mee om gaan te gaan. Hierdoor verandert je gedrag, gevoel en manier van denken. Zo nemen je PMS-klachten af en wordt je leven weer leefbaar.

Wat kan je nog meer doen aan PMS-klachten?

Wat ook een groot verschil kan maken bij het aanpakken van je PMS, is het aanpassen van je levensstijl. Bijvoorbeeld minder alcohol, cafeïne en koolhydraten waarvan de bloedsuikerspiegel snel stijgt, zoals frisdrank en wit brood. Daarnaast is genoeg bewegen altijd een goede zet. Er zijn bovendien verschillende soorten medicatie om de symptomen van PMS te bestrijden, zoals de anticonceptiepil, pijnstillers of – in ernstige gevallen – antidepressiva. Deze opties kan je met je huisarts bespreken.

6 tips bij PMS

• Tip 1: Beweeg regelmatig. Regelmatig bewegen helpt om je beter te voelen. Probeer een paar keer per week actief te bewegen.
• Tip 2: Eet gezond. Probeer minder suiker te gebruiken in de periode van je klachten. Laat alcohol of cafeïne (koffie, thee, cola) staan als je klachten hebt.
• Tip 3: Neem extra vitamine B6. Een tekort kan (PMS-) klachten veroorzaken.
• Tip 4: Praat over je PMS met vrienden, familie en/of lotgenoten. Erover praten helpt mensen in je omgeving je te begrijpen. Zo weten ze in ieder geval wat er bij je speelt en kunnen ze er eventueel rekening mee houden.
• Tip 5: Probeer te ontspannen. Of dat voor jou nou wandelen, sporten, in bad gaan, muziek luisteren, lezen of een massage nemen is.
• Tip 6: Kijk vooruit. Als je in kaart hebt gebracht op welke momenten je de meeste klachten ervaart, kan je rekening houden met je planning qua activiteiten en ontspanning.

Hulp bij PMS

Zoals eerder benoemd kan cognitieve gedragstherapie goed helpen als je premenstruele klachten hebt. Ben jij benieuwd of dit iets voor jou is? En of je misschien baat hebt bij psychologische hulp? Bel dan vrijblijvend naar 085 4014 720 of plan hier direct je adviesgesprek in. We helpen je graag met het oplossen van jouw PMS-klachten.

Meer uitgebreide informatie is te vinden op Degynaecoloog.nl en Gezondheidsnet.nl

Informatie gecontroleerd door psycholoog

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Radha Jagroep. Radha is psycholoog in Rotterdam en is o.a. gespecialiseerd in het behandelen van problematiek rondom zwangerschap. Ze is aangesloten bij Psyned, het NIP en VGCT.