Rouwverwerking, hoe verder na verlies?

Verschillende fasen

Stel, je hebt gister nog met een vriend op een terras gezeten. Jullie hebben gelachen, bijgepraat, van de zon genoten. Er was geen vuiltje aan de lucht. Vandaag krijg je een telefoontje dat hij is overleden. Vanaf dat moment ga je, wat betreft je gevoel, allerlei fasen door. Je begint bijna altijd met ontkenning, ongeloof; nee, dit kán niet, hier moet een vergissing in het spel zijn! Als het definitieve van de mededeling tot je doordringt voel je verdriet, woede en angst. Deze fasen wisselen elkaar af en lopen door elkaar heen. Het is geen wiskunde met dat gevoel. Ook staat nergens geschreven hoe lang je over dit verwerkingsproces moet doen. Daarbij zal in de ene periode je gevoel meer aanwezig zijn, dan in een andere periode. Rouwen is het definitieve van de situatie tot je door laten dringen en je gevoelens daaromtrent toelaten waardoor je uiteindelijk verder kunt, in de wetenschap dat het nooit meer zal worden als daarvoor.

Definitief afscheid

Zo werkt het ook met ander definitief afscheid. Het verloop is hetzelfde, ook al gaat het heel ergens anders over. Als je dit in gedachten houdt, herken je sneller andersoortig verlies.

Je kunt hierbij denken aan een scheiding, een partner die gaat dementeren of een ziekte die jou overkomt. Maar ook wensen die niet zijn uitgekomen, zoals bijvoorbeeld een kinderwens die definitief niet in vervulling gaat. En voor sommigen het overlijden van een dier.

De ‘waaromvraag’

Als situaties erg akelig voor je zijn is het verleidelijk om in de ontkenning te blijven hangen, maar op den duur loop je zo vaak vast. Als een vrouw zeven jaar na het overlijden van haar man nog steeds dagelijks de tafel voor hem dekt ontkent zij de situatie en stagneert haar leven. Elke dag vraagt zij: ‘Waarom? Waarom ben jij niet hier?’ Vanzelfsprekend mag zij hiervoor kiezen, dat is haar volste recht.

Luister naar de podcast Waar wacht je op?

Ga jij of een naaste door een rouwproces?

Rouw aflevering

Op de dag dat zij van haar waaromvraag een feit durft te maken kan zij gaan rouwen. Als zij zichzelf afvraagt: ‘Waarom komt hij niet terug?’ en antwoordt: ‘Hij komt niet terug.’ ‘Waarom is hij overleden? Hij is overleden.’ Dan gaat zij beginnen met rouwen. Met het benoemen van de feiten verlaat je de ontkenning en komen je gevoelens van verdriet, het gemis en boosheid naar boven. Daar is moed voor nodig en het is op de korte termijn zwaar. Op de langere termijn krijg je er echter ruimte en rust voor terug en kom je in een nieuw evenwicht.

Voorbeelden

Bewust afscheid nemen van een levensfase kan er ook voor zorgen dat je beter in je vel komt te zitten. Als je het beeld van jezelf als zorgende moeder voor kleine kinderen los kunt laten, kun je een volwassen relatie met hen opbouwen. Als je je vastklampt aan het oude beeld belet je jezelf om van een nieuw hoofdstuk met volwassen kinderen te genieten. Een familiegeheim niet langer in stand houden, toegeven dat je in je relatie niet zo gelukkig bent als de buitenwereld denkt … Moeilijk, maar het kan bevrijdend werken.

Waarom zou je hulp zoeken?

Het valt niet mee om in je eentje verlieservaringen te verwerken. Bovendien is de omgeving vaak ongeduldig. Goedbedoelde opmerkingen kunnen erg kwetsend zijn. Dan is het fijn om bij een psycholoog gesprekken aan te gaan. Daar wordt je verdriet, ook al is het jaren later, serieus genomen. In een veilige omgeving word je uitgenodigd en geholpen om zelfs je ergste pijn of schaamte aan te gaan, zodat je uiteindelijk verder kunt.

Wil je eerst zelf de ernst van jouw klachten achterhalen? Dat kan gratis via onze rouw test.