Crisis op crisis: stressklachten door geldproblemen

‘Aan het eind van mijn geld houd ik altijd een stuk maand over.’ Een bekende Loesje uitspraak die nu voor velen actueler is dan ooit. Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat een groeiend aantal mensen moeite heeft alle rekeningen te betalen. En dat zijn niet alleen mensen met een uitkering of laag inkomen, ook mensen met hogere inkomens moeten de broekriem aanhalen.

Vooral jongvolwassenen moeite met vaste lasten
In het rapport zien we dat vooral zelfstandig wonende jongvolwassenen (tot 35 jaar) moeite hebben met de hoge vaste lasten. De inflatie en gestegen energieprijzen raken hen hard. Niet eerder zag het Nibud zo’n toename (van 11 procent in 2018 naar 26 procent nu) bij een specifieke leeftijdsgroep. Daar komt bij dat deze groep al veel druk ervaart om aan hun eigen verwachtingen en die van de maatschappij te voldoen. Als zij financieel niet mee kunnen komen en bijvoorbeeld sociale activiteiten moeten afzeggen, kan dat frustratie, boosheid, verdriet, schaamte en eenzaamheid opleveren.

Geldstress veroorzaker mentale en fysieke klachten
Een lege bankrekening is niet het enige probleem. De stress die het kan opleveren, is minstens zo schrijnend. ‘Geldzorgen kunnen invloed hebben op onze stemming, kwaliteit van leven en piekeren’, vertelt psycholoog Demi Hoorn. ‘Als de stress aanhoudt, kunnen financiële problemen effect hebben op onze mentale en fysieke gezondheid.’ Ga maar na: als je telkens geconfronteerd wordt met alles wat je niet kan betalen, kan dat aan je gaan vreten. Zeker als je niet meer weet hoe je de financiële problemen kan oplossen, wil de situatie wel eens uitzichtloos voelen.

Grote impact op je dagelijks leven
Dagelijks stress hebben over geld heeft invloed op je hele functioneren. ‘De impact van geldzorgen kan dusdanig groot zijn dat iemand dit echt als “stressor” kan ervaren en overspannen kan raken’, zegt Demi. ‘Het kan als het ware een fulltime baan zijn om hier mentaal continu mee bezig te zijn.’ Soms staat de stress het daadwerkelijk oplossen van je financiële problemen in de weg. Daarnaast kunnen geldproblemen leiden tot ruzies of relatieproblemen, waardoor je minder lekker in je vel zit. Het is dus belangrijk om open te zijn over je situatie en je zorgen, en op tijd hulp te vragen aan mensen in je omgeving, aan je werkgever of via het Nibud.

Hoe werkgevers kunnen helpen bij geldzorgen
Je werkgever kan met je meedenken, emotionele en praktische hulp bieden en een deel van de werkgevers geeft extra financiële steun. Demi: ‘Begrip van werkgevers is heel belangrijk. Zij kunnen hun werknemers psychische ondersteuning bieden bijvoorbeeld. Dit kan helpen om de werknemer meer handvatten te geven om met stress en tegenslagen om te gaan, en om hen weerbaarder te maken. Maar ook praktische hulp kan de stress verlichten, zoals lunch op het werk, extra warmte materialen faciliteren of in andere levensbehoeften ondersteunen.’

Bron: Nibud rapport Rondkomen en Betalingsproblemen 2022