Drie lessen over verdriet van Femke van der Laan

Drie lessen over verdriet

In de DWDD Summerschool vertelt zij over haar verdriet en deelt ze de lessen die ze van het verdriet heeft geleerd. Je vindt deze drie lessen hieronder:

Les 1: Deel je verdriet

Zelf deed Femke dit niet tot nauwelijks na het overlijden van Eberhard. Op de vraag ‘hoe gaat het met je?’ gaf ze nooit het eerlijke antwoord, namelijk dat het niet goed ging en dat ze ‘onuitsprekelijk verdrietig’ is. Dit bleef ze doen tot ze het het verdriet niet meer kon verbergen. Toen deelde ze met haar omgeving hoe zij zich voelde. 

De reacties die Femke kreeg op de avond dat ze haar verdriet deelde, kan ze zich niet meer herinneren. Wat ze zich wel herinnert zijn lieve gezichten en luisterende oren. Als tip geeft ze dan ook mee dat je niet bang hoeft te zijn dat je iets verkeerds zegt tegen een rouwende, maar dat het bieden van een luisterend oor en het erkennen van het verdriet al voldoende is.

Luister naar de podcast Waar wacht je op?

Ga jij of een naaste door een rouwproces?

Rouw aflevering

Les 2: leven met verdriet

De tweede les die Femke heeft geleerd én met ons deelt is het leven met verdriet. Voordat ze met het verdriet leerde leven ‘wachtte’ ze nog tot het verdriet weg zou gaan en alles weer normaal zou worden. Helaas is het een pijnlijke misvatting dat verdriet iets is waar je overheen moet komen. Femke kon haar verdriet niet negeren en dus moest ze er vanaf zien te komen, zodat de pijn weg zou gaan. Na een tijd leerde Femke dat verdriet niet iets is wat je op moet lossen, maar dat het iets is waarmee je moet leren leven. Op het moment dat Femke stopte met het vechten tegen het verdriet, maar het ging aanvaarden, merkte ze dat ze kon leven mét het verdriet. Daardoor ziet Femke haar verdriet niet meer als een probleem, maar kan ze ermee leven. Ze heeft het geaccepteerd. 

Les 3: verdriet is waardevol

Het overlijden van haar man heeft Femke als persoon veranderd. Ondanks dat het verdriet groot is, is het ook op twee manieren waardevol:

De intrinsieke waarde: Verdriet ontstaat wanneer je bent afgescheiden van hetgeen dat je lief hebt. Door verdriet kan je vorm geven aan de droefheid die je voelt door het verlies. ‘Ook al doet het pijn, hoe erg zou het zijn als we geen verdriet zouden kennen?’ – Femke 

De toegevoegde waarde: Het verdriet, dat het overlijden van Eberhard met zich mee brengt, heeft ervoor gezorgd dat Femke zich meer verbonden voelt met de mensen om haar heen. Door het verdriet en het delen en accepteren ervan, ervaart ze deze periode als één van de meest zuivere en verbonden momenten uit haar leven. Doordat zij haar verhaal met anderen deelde, deden andere dit bij haar ook. Zo hoorde ze veel verhalen over menselijkheid. Door het aanhoren van de verhalen van anderen is haar kijk op mensen veranderd. Het heeft ervoor gezorgd dat ze met meer empathie en minder oordeel naar mensen kan kijken, er zit namelijk vast een verhaal achter deze persoon. 

Tot slot eindigt Femke met: “Verdriet is menselijk, heb in godsnaam verdriet.”

ACT – Acceptance and Commitment

Het accepteren en de waarde van verdriet waar Femke het over heeft sluit aan bij ACT. ACT is een therapievorm en staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Bij ACT leer je dat je niet altijd controle heb over hetgeen dat gebeurd in jouw leven en hoe je hiermee om kan gaan. Door het gebrek aan controle kan je je even slecht gaan voelen, maar hierdoor voel je wel dat je deze gevoelens aankan. Dit zal je uiteindelijk sterker maken.

En nu?

Het is van belang dat je in een rouwproces niet ‘wacht’ tot het verdriet over gaat, het verlies  gaat namelijk niet ‘over’. Het is gebeurd en een onderdeel van je leven, dus ervaar het verdriet en ga – mét het verdriet – verder.

Het is vanzelfsprekend dat je na een verlieservaring te maken krijgt met rouw. Echter kan het zo zijn dat de klachten, naarmate de tijd vordert, erger worden en zelfs jouw functioneren belemmeren. Als dat gebeurt of je je zorgen maakt, kan begeleiding bij het proces handig zijn. Een gespecialiseerde psycholoog kan je hierbij helpen. Wil je eerst zelf de ernst van jouw klachten achterhalen? Dat kan gratis via onze rouw test.