Kinderen van ouders met psychiatrische problematiek

Kind & Jeugd      Alma Smit     

Met de feestdagen voor de deur loopt in veel gezinnen de spanning op. Bij wie ga je eten? Welke ouder deze keer op 1e kerstdag? Bij kinderen van ouders met psychiatrische problematiek is dit extra gecompliceerd. Psycholoog Alma Smit vertelt je hier meer over en wat zelf kan doen om de feestdagen prettiger door te komen.

Kinderen van ouders met psychiatrische problematiek

Met de feestdagen voor de deur loopt in veel gezinnen de spanning op. “Bij wie gaan we eten? Welke ouder deze keer op de 1e kerstdag? Hopelijk houdt … zijn mond enzovoorts. Het is vaak al ingewikkeld genoeg in ‘’normale’ gezinnen. Voor KOPP kinderen (kinderen van ouders met psychiatrische problematiek) is het extra gecompliceerd, er is minder speelruimte. Het gezin en jij dus ook zit gevangen in deze situatie. Je hebt altijd rekening te houden met die ene of soms beide ouders. Doe je dat niet, dan is het hommeles. En dat wil je niet, zeker niet met de feestdagen.

Een ouder met psychische klachten

Als jouw vader of moeder een psychiatrisch probleem heeft, dan heb je meestal al heel jong geleerd om hem of haar te ontzien. Je groeit op in een gezin waar je met de paplepel ingegeven wordt om zelf niet te lastig te zijn en altijd goed in de gaten te houden hoe de stemming is. Je staat als het ware altijd aan als een televisie op stand-by.
En de afstandsbediening is in handen van een van de zieke ouders. Je staat op scherp om bij het eerste teken van onrust of paniek in actie te komen. Je wilt ten koste van alles een nare sfeer of erger voorkomen. Dat dit enorm veel energie kost(te) spreekt voor zich.
Misschien herken je deze situatie ook wel, ook al is jouw ouder niet ziek.

Wist je dat je via Psyned direct met een psycholoog kan praten, zonder wachtlijst?

Plan jouw gratis adviesgesprek

”Als ik niet stil ben, dan gaat het steeds slechter met hem”

Je komt binnen na schooltijd, direct zie je de blik van je moeder, haar dag is vast heel zwaar geweest, zo zwaar dat als je nu niet iets fijns doet het nog zwaarder wordt, en er misschien straks wel ruzie is. Of je vader ligt weer in bed, altijd als jij net met een vriendje thuiskomt om te spelen. Je weet dat je heel stil moet zijn, als je dit niet doet gaat het steeds slechter met hem.

Als kind weet je niet beter, je baalt er wel eens van, maar “zo gaat dat bij ons”. Pas als je bij andere vriendjes of vriendinnetjes thuis komt, zie en merk je dat het ook anders kan. Makkelijker vooral. En dat jouw vriendje of vriendinnetje helemaal niet hoeft te zorgen en gewoon zorgeloos kan spelen. Ineens merk je dat het niet zo gewoon is waar jij aan gewend bent. Je komt bij een vriendinnetje en daar kan je gewoon mee-eten Vaak als je wat ouder bent, begin je het gevoel te herkennen dat er op jou voortdurend een beroep wordt gedaan en dat jij zelf vaak onvoldoende aan bod komt. Dan komt de woede.

Reacties van kinderen van ouders met een psychiatrisch probleem

Het lukt me niet, om rustig te blijven, mijn moeder belt iedere keer weer, en ik heb al zo vaak gezegd dat ik t ook niet weet, t lijkt wel of ze me niet hoort.
Ik wil mijn vader eigenlijk nooit meer zien. Maar ja, dat kan niet want dat zou misschien wel zijn dood zijn.
Het is of blijft toch je vader of je moeder, ik kan niet anders, ik ga toch maar weer.
Ik neem geen contact meer op met haar nu, maar ik voel me zo schuldig.
En ik wil me niet meer schuldig voelen.
Ik wil gewoon nee kunnen zeggen tegen haar, maar ik kan het niet. Het heeft ook geen zin. Ze doet het volgende keer toch weer.
Ik haat hem. En mijn moeder doet ook niks. Ik voel me zo alleen hierin.
Ik voel me niet op mijn gemak bij mijn moeder
Waar was je toen ik je nodig had? Deze vraag kun je stellen. Maar als je vader of moeder ziek is, doe je dat niet, want zij of hij kan er immers ook niets aan doen.

Vrouw van 55:
Mijn moeder belt (de alertknop gaat al aan) en vraagt voor de zoveelste keer: “Kind hou je nog wel van me?” Ik voel de energie weglekken. Naar mij vraagt ze wel, maar de wanhopige vraag: “Hou je nog wel van me? maakt dat ik me vooral schuldig voel en zeker geen liefde kan voelen, laat staan dat ik tegen haar kan zeggen: ik hou van je.

Wat kan je doen?

Heb jij vaak het gevoel alsof je geen keuze hebt, dat je al reageert, voordat je er erg in hebt?
Vraag je dan eens af : “Op welke momenten spring ik onmiddellijk in”de houding”; wat doe ik dan precies? Wat ervaar ik? En wat gebeurt er bijvoorbeeld in mijn lichaam, waar in mijn lichaam.
Met een soort onderzoekende blik kijk je naar jezelf. Alsof het nieuw is en je het een ander daarna zou moeten vertellen. Schrijf het eens op. Misschien ga je ze meer herkennen, die automatische reacties, die alertheidsknop, en krijg je een glimp van een andere mogelijkheid. Vakantie van je alertheid, en een reactie die past bij de situatie, die meer vanuit jou zelf komt, een waar jij zelf tevreden mee kunt zijn! Heb je meer handvatten nodig? Dan kan een psycholoog je hier goed bij helpen.

© 2018 Alma Smit – Psycholoog Arnhem

Dit vind je misschien ook interessant

Meer mentale problemen onder jongeren: vooral meisjes minder gelukkig
Angst
Meer mentale problemen onder jongeren: vooral meisjes minder gelukkig

Kan je uitleggen waarom jonge vrouwen meer last van angst en depressieve klachten hebben dan jonge mannen? Jongma: ‘Vr...

Lees verder
Ouderbetrokkenheid: wat kan ik als ouder doen?
Kind & Jeugd
Ouderbetrokkenheid: wat kan ik als ouder doen?

Ouderbetrokkenheid: wat is dat? Eigenlijk is ouderbetrokkenheid precies zoals je het zegt: de mate van betrokkenheid die...

Lees verder
Het lukt me niet om vrienden te maken
Kind & Jeugd
Het lukt me niet om vrienden te maken

Hulpvraag van R.: Ik ben een jongen van 16 en heel erg onzeker. Ik denk dat ik daarom soms moeite heb met het maken van ...

Lees verder
Meer over klacht

...

Lees verder