Nieuws en psyche: het gevaar van vechtscheidingen

NIEUWS VAN DE WEEK

AD.nl: Kinderen met ouders in vechtscheiding krijgen hulp van de overheid

Details: Jaarlijks krijgen zo’n 35.000 kinderen te maken met scheidende ouders. Naar schatting draait 10 tot 15 procent van de scheidingen uit op een vechtscheiding. Met een panel van experts zijn er plannen gemaakt om vechtscheidingen te voorkomen, voornamelijk om kinderen voor de negatieve gevolgen te beschermen.

—

Psyned Redactie (PR): Wat moeten we zien als een vechtscheiding, eigenlijk? Het spreekt tot de verbeelding, maar toch…

Aerjen: “Ja, het klinkt nu een beetje als een soort absoluut vast te stellen fenomeen. Ik zie het vooral als een schaal; hoe meer onenigheid en getouwtrek tussen de ouders, hoe meer je het kan zien als een vechtscheiding.”

PR: Er zitten gradaties in?

Aerjen: “Kijk, bij een scheiding heb je vrijwel altijd meningsverschillen. Maar er zijn een hoop verschillende manieren waarop die naar boven komen en welke houding je daarbij aanneemt. Sommige mensen hebben een houding van ‘Ik ga je laten boeten voor wat je me hebt aangedaan’, en dan is het een stuk moeilijker om een meningsverschil rustig uit te spreken.”

PR: Wanneer wordt zo’n situatie gevaarlijk of schadelijk voor een kind, wat zijn voor jou in therapie de signalen?

Aerjen: “Het eerste teken voor mij: loyaliteitsconflicten. Dat de een de ander zwart maakt bij het kind, of ze doen het allebei, waardoor een kind emotioneel in conflict komt. Ze moeten dan opeens gaan nadenken wat zij vinden, of krijgen de neiging hun ouders te beschermen. Er ontstaat een verantwoordelijkheidsgevoel wat helemaal niet past bij de rol van het kind. Verder kan het erg stressvol zijn voor een kind om getuige te zijn van heftige ruzies. Een kind moet zich eigenlijk veilig kunnen voelen bij de ouders, en die ruzies beschadigen dat veilige gevoel.”

PR: Hoe komt het dan dat die ouders zo ontploffen? Ze weten toch wel dat het voor een kind niet fijn is als ze ruzie maken?

Aerjen: “Ja. Maar het is ook gewoon moeilijk, er spelen zoveel emoties. Vaak is de behoefte om te scheiden ook ongelijk, heeft één van de twee het aangegeven na lang denken en is de ander dit nog vers aan het verwerken. Het is een soort rouwproces waar ook veel boosheid bij komt kijken, en schuldgevoel, en schaamte; je moet hard je best doen om daar redelijk mee om te gaan. En dan heb je nog dat veel mensen slecht slapen, dat ze tegen een onzekere toekomst aankijken, het is eng. In zo’n gevoelige staat komt alles hard aan. Dan lopen emoties snel hoog op.”

Luister naar de podcast Waar wacht je op?

Zijn je ouders gescheiden of gaan jij en je partner uit elkaar?

Scheiden aflevering

PR: Wat moeten mensen met kinderen die gaan scheiden dan doen om een vechtscheiding te voorkomen?

Aerjen: “Een gezond proces begint met proberen je in te leven in elkaar. Begrijp in welke positie de ander zit en in welk gedeelte van het proces – dit is vaak genoeg anders dan je eigen positie. Probeer te beseffen dat je verder komt door echt te praten en elkaar te begrijpen dan door je gelijk te behalen. Wat dat betreft kan relatietherapie ook heel erg helpen. Niet om de romantische relatie te redden, maar om de ouderschapsrelatie opnieuw vorm te geven.”

PR: Maar makkelijk wordt het waarschijnlijk sowieso niet. Hoe kan je het beste je kinderen ontzien?

Aerjen: “Ten eerste: voorkom dat je kind zich verscheurd voelt tussen zijn of haar ouders. Zadel je kind niet op met negatieve informatie over je ex-partner, beter nog als je het zelfs blijft opnemen voor de ander.

Ten tweede: als je toch een ruzie ziet opkomen tussen jou en je ex, probeer dit dan zo min mogelijk in het bijzijn van je kind te doen. Je kind krijgt overigens alsnog veel mee, dus zorg ook dat je met je kind blijft communiceren en hem of haar geruststelt. Zeg bijvoorbeeld tegen een jong kind: ‘Papa is nu even boos op mama, maar dit heeft niets met jou te maken, en ze is nog steeds een lieve mama.’

Ten derde: zorg dat je kind altijd steun heeft. Van jezelf, van je partner, maar als dat even minder gaat kan het ook van een ander familielid zijn, bijvoorbeeld. Maar het is ook belangrijk dat het niet allemaal om de scheiding draait. Als je er middenin zit heb je natuurlijk veel aan je hoofd, maar stap er soms gewoon even uit en doe wat leuks met je kind. Dat kan jullie veel goed doen.“

© 2016 Psychologen Nederland