Welke registraties hebben behandelaars?

In de psychologische hulpverlening zijn er verschillende registraties, titels en termen die gebruikt worden. Toch zijn er verschillen tussen de behandelaars en registraties. Hier een overzicht van de hoofdgroepen:

• Psycholoog
• Basispsycholoog
• Gezondheidszorgpsycholoog (GZ-Psycholoog)
• Klinisch Psycholoog
• Psychotherapeut
• Psychiater
• Therapeut

Psycholoog (algemene verzamelnaam)

Een psycholoog is een persoon die zich professioneel gespecialiseerd heeft in het gedrag, gevoel en de geestelijke gezondheid van de mens. Binnen deze vakgroep zijn er diverse werkvelden waarbinnen een psycholoog werkzaam kan zijn. Psychologen zijn onder andere werkzaam in het onderwijs, de gezondheidszorg of binnen de privépraktijk, de wetenschap, HRM en rechtsspraak. Binnen deze werkvelden kan men zich specialiseren. De diverse specialismen worden op deze website uitgebreid uitgelegd.

Titel psycholoog niet beschermd

In Nederland is de titel psycholoog niet beschermd. Om de universitair opgeleide psycholoog te beschermen heeft het Nederlands Instituut Psychologen (NIP) hiervoor een speciale titel aangesteld; Psycholoog NIP. Dat betekent dat deze psychologen een universitaire master in de psychologie moeten hebben afgerond én minimaal 1 jaar praktijkervaring hebben.

Basispsycholoog

Na de universitaire studie is de status “basispsycholoog” bereikt. Hierna kan de psycholoog zelfstandig of onder supervisie behandelingen uitvoeren. Door middel van aanvullende studies kunnen diverse titels en registraties behaald worden.

Het NIP maakt onderscheid tussen de universitair geschoolde psychologen door gebruik van diverse titels, registraties en accreditaties.

Gezondheidszorgpsycholoog (GZ-Psycholoog)

De gezondheidszorgpsycholoog (GZ-psycholoog) verricht zelfstandig psychologisch onderzoek en behandeling in zowel de eerstelijns- als de tweedelijns psychologische hulpverlening (GGZ). De GZ-psycholoog heeft na het behalen van de universitaire master Psychologie of Orthopedagogiek, postdoctoraal onderwijs gevolgd en nog twee jaar onder supervisie werkervaring opgedaan binnen het vakgebied.

De GZ-Psycholoog valt onder de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). In dit overheidsregister zijn personen geregistreerd met een erkenning binnen de gezondheidszorg en zij vallen onder het medisch tuchtrecht. De titel GZ-psycholoog is beschermd.

Klinisch psycholoog

De Klinisch psycholoog is deskundig en ervaren op het gebied van diagnostiek en behandeling van complexe psychische problemen. Door de mate van ervaring en opleiding wordt de klinisch psycholoog ook vaak ingezet als leidinggevende of supervisor van een team psychologen en hulpverleners. Ook is de klinisch psycholoog kundig in het toepassen van wetenschappelijke inzichten in de praktijk.

De klinisch psycholoog valt onder de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). In dit overheidsregister zijn personen geregistreerd met een erkenning binnen de gezondheidszorg en zij vallen onder het medisch tuchtrecht. De titel klinisch psycholoog is beschermd.

Psychotherapeut

Een psychotherapeut is gespecialiseerd in het verlenen van intensieve psychotherapeutische behandelingen van mensen die zwaar geestelijk lijden of die zware psychosociale problemen hebben. Psychotherapeuten werken in de tweede of derde lijn in het ziekenhuis, de GGZ of in een zelfstandig gevestigde praktijk.

Psychotherapeut vallen onder de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). In dit overheidsregister zijn personen geregistreerd met een erkenning binnen de gezondheidszorg en zij vallen onder het medisch tuchtrecht. De titel psychotherapeut is in Nederland beschermd.

Psychiater

Een psychiater is opgeleid en geregistreerd als arts, psychiater en psychotherapeut. Een arts kan zich na een studie geneeskunde specialiseren in de psychiatrie. De opleiding tot psychiater is alleen toegankelijk voor een arts. Wanneer een arts in opleiding is voor psychiater wordt ook complete opleiding tot psychotherapeut meegenomen. Een psychiater heeft dus dezelfde therapeutische kennis als een psychotherapeut. In tegenstelling tot de psycholoog en psychotherapeut mag een psychiater, omdat hij ook arts is, naast het geven van een psychotherapeutische behandeling ook medicijnen voorschrijven. Daarom behandelt een psychiater vaak psychische klachten waarbij medicijnen een belangrijke rol spelen in de behandeling, zoals bijvoorbeeld schizofrenie, verslaving, persoonlijkheidsstoornis, psychose, dwangstoornis en bipolaire stoornis. Dit zijn de behandelingen die plaatsvinden binnen de tweedelijns psychologische hulpverlening (GGZ).

Voor behandeling door een psychiater is een verwijzing nodig, bijvoorbeeld van de huisarts. De psychiater valt onder de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). In dit overheidsregister zijn personen geregistreerd met een erkenning binnen de gezondheidszorg en zij vallen onder het medisch tuchtrecht. De titel psychiater is in Nederland beschermd. Een psychiater staat in het BIG register geregistreerd als arts, psychiater en psychotherapeut.

Therapeut

De term ’therapeut’ wordt gebruikt als verzamelnaam voor iemand die beroepsmatig een methode toepast ter genezing van lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen. De titel therapeut is op geen enkele manier beschermd, iedereen kan zichzelf therapeut noemen.

Registraties NIP-Psychologen

Hieronder vindt u een overzicht van de registraties die psychologen binnen Nederland kunnen hebben. Over het algemeen zijn de meeste psychologen in Nederland aangesloten bij het NIP, een andere beroepsvereniging of ingeschreven in het BIG-register.

• Basispsycholoog + lidmaatschap NIP
• Psycholoog NIP
• Register Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP
• Register Psycholoog Arbeid en Gezondheid NIP
• Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP
• Register Arbeid en Organisatiepsycholoog NIP
• Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP
• Lichaamsgericht Werkend Psycholoog NIP
• Psycholoog Mediator NIP
• Neurofeedbackpsycholoog NIP
• Psycholoog Arbeid & Gezondheid NIP
• Arbeid- en Organisatiepsycholoog NIP