PTSS

Een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) beïnvloedt op één of meerdere vlakken je leven. De ingrijpende gebeurtenis die jij meemaakte blijft je achtervolgen. Je schrikt ‘s nachts wakker, hebt last van herbelevingen en/of vermijdt situaties die je aan de ingrijpende gebeurtenis doen denken. Heb jij last van PTSS? Lees hier meer over wat PTSS precies is, wat de oorzaken kunnen zijn en welke behandeling mogelijk is.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op:

Wat is PTSS?

Als je iets ingrijpends meemaakt, lukt het meestal om dit een plekje te geven. Wanneer dit niet vanzelf goed verwerkt wordt, kan er een trauma ontstaan. Als een trauma je leven negatief blijft beïnvloeden en je verschillende (psychische en lichamelijke) klachten ervaart, kan het zijn dat je PTSS hebt.

Ongeveer 10% van de mensen die een traumatische ervaring heeft meegemaakt, krijgt last van PTSS-klachten. Het al dan niet ontwikkelen van PTSS is afhankelijk van een combinatie van persoonlijke en omgevingsfactoren.

afbeelding psycholoog

Jouw PTSS overwinnen?

‘Leven met PTSS is erg moeilijk. Toch zijn er manieren om je PTSS te overwinnen. Een psycholoog kan hierbij helpen door samen met jou je heftige gebeurtenis(sen) te verwerken en je trauma een plek te geven.’

Wil je weer vrij leven?
Plan je adviesgesprek

Signalen van PTSS

Na een traumatische gebeurtenis kan je last krijgen van de volgende klachten:

  • Terugkerende, onvrijwillige pijnlijke herinneringen aan de gebeurtenis
  • Herbelevingen en/of nachtmerries over de gebeurtenis
  • Somberheid, boosheid, agitatie, wanhoop
  • angsten en/of paniekaanvallen.
  • Gevoelens van schuld of minderwaardigheid
  • Roekeloos of agressief gedrag
  • Huilen
  • Vermoeidheid
  • Concentratieproblemen
  • Overdreven schrikreacties
  • Onrustig/gejaagd gevoel
  • Slaapproblemen
  • Pogingen om alles te vermijden wat aan de gebeurtenis doet denken

Op het moment dat een of meer van deze klachten langer dan 4 weken na de traumatische gebeurtenis aanhouden, kan het zijn dat je last hebt van PTSS.

PTSS symptomen

De symptomen die jij ervaart bij PTSS verdelen we onder in 4 categorieën: herbeleving, vermijding, verhoogde arousal/spanning en negatieve gevoelens en gedachten. Je kan na de ingrijpende gebeurtenis direct last hebben van lichamelijke en psychische klachten, maar ze kunnen ook later ontstaan. Hoeveel symptomen je ervaart en de ernst ervan verschillen per persoon.

Herbeleving

Om te kunnen spreken van PTSS heb je ten minste last van intrusieve symptomen, zoals herbelevingen en/of nachtmerries.  Als je geconfronteerd wordt met iets dat je aan de traumatische gebeurtenis doet denken, een trigger, kan dat een herbeleving veroorzaken.. Je wordt overvallen door indringende herinneringen aan de traumatische gebeurtenis en voelt dan vaak dezelfde angst en spanning. Ook kan je, als je denkt aan de gebeurtenis, een angstig gevoel en lichamelijke sensaties, zoals zweten, trillen of hartkloppingen, ervaren. Soms voelt het alsof je het weer opnieuw meemaakt, je bent als het ware weer even terug in de tijd. Dit heet een flashback.

Vermijding

Natuurlijk wil je dat wat je meemaakt nooit meer ervaren. Dit kan leiden tot vermijding. Je gaat dan situaties die je doen denken aan het trauma uit de weg en praat en denkt er ook niet over. Sommige mensen gebruiken hierbij verdovende middelen, zoals alcohol en drugs.

Verhoogde arousal/spanning

Je ervaart meer spanning dan voor de gebeurtenis en bent constant overmatig alert en op je hoede. Het kan ook zijn dat je sinds het meemaken van de traumatische gebeurtenis sneller schrikt. Ook kun je merken dat je meer prikkelbaar bent en heb je bijvoorbeeld last van woede-uitbarstingen of zelfs agressief gedrag. Of krijg je last van huilbuien, zonder dat hier een duidelijke aanleiding voor lijkt te zijn. Daarnaast neem je mogelijk meer risico’s en vertoon je roekeloos gedrag. Ook kun je last hebben van concentratieproblemen en slaapproblemen.

Janine, ervaringsverhaal

Janine (40): "Het verbaasde me dat EMDR hielp om het trauma te verwerken."

Janine haar trauma belemmerde haar leven. EMDR heeft haar geholpen.
Lees mijn ervaringsverhaal

Negatieve gevoelens en gedachten

Het meemaken van een traumatische gebeurtenis kan ook leiden tot negatieve veranderingen in je gemoedstoestand en/of gedachten. Zo kun je bijvoorbeeld veel last ervaren van negatieve gevoelens als angst, boosheid, walging, schuld of schaamte. Of kan het zijn dat het je meer moeite kost om positieve gevoelens te ervaren en dat je merkt minder interesse te hebben in activiteiten die je eerder graag deed.  Ook kun je door de ingrijpende gebeurtenis merken dat je negatiever denkt over jezelf, anderen en/of de wereld. Bijvoorbeeld: ‘Ik ben slecht’, ‘Niemand is te vertrouwen’, ‘De wereld is een gevaarlijke plek’.

PTSS met dissociatieve kenmerken

Het komt ook voor dat je een deel van het trauma niet meer herinnert, dit heet verdringing. Wat ook voorkomt is depersonalisatie; doordat je steeds meer afstand neemt van je emoties krijg je het gevoel dat je buiten jezelf treedt.

Een andere klacht die je kan ervaren is derealisatie. Hierbij kan het zijn dat je je steeds meer afzondert van mensen. Je voelt je steeds minder betrokken met je omgeving. Je kan het gevoel hebben dat je omgeving niet echt is, dit noemen we derealisatie.

Complexe PTSS (cPTSS)

In sommige gevallen heeft de traumatisering zoveel impact gehad op iemands leven dat er sprake is van complexe PTSS. Naast de kenmerken die voorkomen bij PTSS komen er bij deze vorm nog drie andere kenmerken voor:

Emotieregulatie-problematiek
Dit betekent dat jij je emoties minder goed de baas bent. Je raakt sneller overspoeld door emoties en kan moeilijker kalmeren.

Trauma icoon

Trauma test: Heb ik een trauma?

Trauma icoon

Trauma test: Heb ik een trauma?

Krijg inzicht in je klachten en bijpassend advies.

Zelfbeeldproblematiek

Door de gebeurtenis die je hebt meegemaakt heb je een vertekend beeld over jezelf. Je vindt jezelf bijvoorbeeld slecht of niet de moeite waard.

Interpersoonlijke relatieproblemen

Spotify banner

Luister de podcast Waar wacht je op?

Hoe ziet een EMDR behandeling eruit? En hoe helpt het?

Luister de podcast Waar wacht je op?

Hoe ziet een EMDR behandeling eruit? En hoe helpt het?

Het aangaan en onderhouden van interpersoonlijke relaties kost je moeite. Je hebt misschien geleerd om jezelf weg te cijferen en altijd aan te passen aan de behoeften van de ander. Of je hebt juist geleerd om je hard of zelfs agressief op te stellen in relaties, zodat er nooit meer misbruik van jou gemaakt kan worden. Nog een mogelijkheid is dat je het aangaan van relaties liever helemaal uit de weg gaat, omdat dit je teveel spanning oplevert.

Behandeling bij PTSS

Herken je bovenstaande symptomen? Heb je hier al voor langere tijd last van en worden de klachten niet minder of zelfs erger? Dan is het verstandig om hulp te zoeken. De juiste PTSS behandeling helpt jou het trauma te verwerken en een plek te geven. Een veelgebruikte methode is bijvoorbeeld EMDR. Deze techniek kan je weer op weg helpen als het niet lukt om een heftige gebeurtenis goed te verwerken. EMDR is effectief bij traumaverwerking en zorgt ervoor dat jouw trauma je niet meer in de weg staat.

Hulp bij PTSS

Een onverwerkt trauma heeft vaak een grote impact op je leven. Neem je klachten daarom serieus. Heb jij vragen of zorgen? Wij helpen jou graag. Plan hier plan hier een gratis adviesgesprek in of bel ons op 085 – 4014 720.

Informatie gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door . Jolice is psycholoog in Haarlem en o.a. gespecialiseerd in het behandelen van trauma. Ze is aangesloten bij Psyned, het NIP en VGCT.

Lara, Psyned verwijsteam
Hulp nodig bij PTSS?

Ben jij uit evenwicht door een nare gebeurtenis? Blijf niet met je klachten lopen en neem contact op met ons verwijsteam. Zij luisteren graag naar je verhaal en plannen wanneer gewenst direct een afspraak voor je in bij een passende psycholoog.

Plan jouw gratis adviesgesprek