Psychische problemen op werk

Verschillende omstandigheden op je werk kunnen psychische klachten veroorzaken. Denk aan werkstress of een arbeidsconflict. En andersom kunnen mentale problemen je in de weg zitten om je werk goed te kunnen doen. Je hebt hier niet alleen zelf last van, maar ook je werkgever en/of je collega’s kunnen daar vervelende gevolgen van ervaren. Terwijl lekker in je vel zitten op je werk houvast geeft en vaak een belangrijk onderdeel is van je herstel.

Dit bericht is voor het laatst bijgewerkt op:

Mentale gezondheid op de werkvloer

Werken is goed voor je mentale gezondheid zolang de omstandigheden goed zijn. Werk geeft je onder meer inkomen, structuur en zingeving. Je hebt een vast dagritme, contact met andere mensen en je draagt ergens aan bij. Ook kan werk erkenning en waardering opleveren. Als je mentaal fit bent, ben je over het algemeen energieker, productiever, creatiever en meer betrokken bij je werk en collega’s.

Slechte (werk)omstandigheden kunnen juist nadelige gevolgen hebben voor je mentale gezondheid. Je presteert minder, je bent er niet helemaal bij met je gedachten, je hebt minder plezier in je werk en je kan zelfs een drempel voelen om nog naar je werk te gaan. Iemand die veel last heeft van psychische klachten, zoals depressie, stress, overspanning, burn-out en angst, kan zich op den duur zelfs ziek melden. Dit noemen we ook wel psychisch verzuim.

Oorzaken psychische klachten op werk

Bij 65% van de mensen die zich ziek melden, komt dit door mentale problemen. Vaak leiden deze psychische klachten ook tot lichamelijke klachten. Wat zijn factoren om op te letten?

Werkdruk

Als je voor langere tijd een hoge werkdruk ervaart, kan dat zorgen voor werkstress. Een beetje stress hoeft niet ongezond te zijn, maar aanhoudende stress kan leiden tot burn-out. Daarom is het belangrijk om signalen van stressklachten op tijd te herkennen. Uit onderzoek blijkt dat vooral hoge verwachtingen en weinig zeggenschap een risico vormen voor mentale problemen. Denk bijvoorbeeld aan niet de vrijheid krijgen om je werk naar eigen inzicht uit te voeren of zelf je werkdag in te delen. Ook onduidelijkheid over welke taken bij jou horen en welke niet kan stress geven. En als het voelt alsof je harder werkt dan dat je daarvoor beloond wordt, kan dat spanning en een ontevreden gevoel (onrechtvaardigheid) veroorzaken.

Sociale steun en gezonde arbeidsrelaties

Een goede band met je leidinggevende, een praatje met collega’s. Even je verhaal kwijt kunnen op je werk, draagt bij aan je mentale gezondheid op werk. Het ontbreken van sociale steun vormt een risico voor het ontwikkelen van klachten. Respectvol met elkaar omgaan is daarin belangrijk. Afhankelijk van de cultuur binnen de organisatie waar je werkt, kan je aanvoelen hoe informeel je met anderen om kan gaan en hoe open je kan zijn in het delen van persoonlijke dingen. Pesten op de werkvloer verhoogt het risico op mentale problemen en ook ruzie met een collega kan leiden tot een verstoorde arbeidsrelatie, wat veel stress kan veroorzaken. Verstoorde arbeidsrelaties komen het meeste voor tussen werkgever en werknemer, vaak vanuit onenigheid over de arbeidsovereenkomst of een lastige situatie op werk. Zo’n conflict kan je psychische problemen opleveren.

Overige arbeidsomstandigheden

Andere factoren op je werk die het risico op mentale gezondheidsproblemen kunnen verhogen zijn baanonzekerheid, afwijkende werktijden en tijdelijke contracten. Ook organisatiecultuur, de groei en ontwikkelingsmogelijkheden voor werknemers, sterk leiderschap, duidelijke verwachtingen, een veilige werkomgeving en psychologische bescherming (in hoeverre je jezelf kan zijn) worden gezien als belangrijke factoren om goed in je vel te zitten op je werk.

Privéproblemen

Problemen in de privésfeer kunnen negatieve invloed hebben op je werk. Dit kan gaan om tijdelijke stressvolle gebeurtenissen die je even laten wankelen. Denk aan een verhuizing of een rouwproces; je kan inschatten dat het een periode heel veel energie kost, maar dat je – uiteindelijk – aan de nieuwe situatie went. Maar het kan ook gaan om een langere periode vol spanning, waarin je misschien chronische stress ervaart. Bijvoorbeeld als je voor langere tijd zorgt voor je zieke moeder, zelf lijdt aan een chronische ziekte of als je maandenlang heel veel ballen in de lucht houdt. Vaak is het een opeenstapeling van factoren die uiteindelijk kunnen leiden tot een burn-out.

Persoonlijkheid

Sommige eigenschappen horen nou eenmaal bij jou of heb je ontwikkeld door bepaalde omstandigheden. Denk aan perfectionisme, onzekerheid of een negatief zelfbeeld. Als deze persoonlijke eigenschappen veel invloed op je hebben, je zelfs belemmeren in je doen en laten, kunnen ze je behoorlijk in de weg zitten op je werk.

Gevolgen psychische klachten op werk

Als je niet lekker in je vel zit, presteer je minder. Op je werk, en daarbuiten. Je bent minder productief, hebt minder energie en vind je werk vaak minder leuk en belangrijk. Sommige mensen met psychische klachten werken op halve kracht, anderen melden zich ziek omdat werken niet meer gaat. Zo geeft 37% van de volwassen Nederlandse werknemers aan zich ziek te melden vanwege hoge werkdruk of werkstress (Trimbos). Gemiddeld zijn mensen met psychische klachten als gevolg van stress, overspanning en burn-out zo’n 57 dagen thuis. Dit maakt dat stressklachten niet alleen heel vervelend en ongezond zijn voor jezelf, maar ook veel invloed hebben op je werk(gever).

Psycholoog via je werk

Psychische klachten op of door je werk, kunnen je enorm dwarszitten in je dagelijks leven. En wat die klachten nou ook veroorzaakt, ze hebben hoe dan ook effect op je werk – aangezien je daar veel van je tijd aan besteedt. Werkgevers zien dit ook. Daarom dragen ze steeds vaker bij aan de mentale hulp voor hun medewerkers. Ze willen het liefst dat jij lekker in je vel zit op werk, omdat jullie daar allebei belang bij hebben. En voor een werkgever is het uiteindelijk voordeliger om eerder te investeren in jouw mentale gezondheid, tegenover de kosten van uitval door psychische klachten. Wachten op de reguliere ggz kan zo’n 14 weken duren; een lange periode als je kampt met vervelende klachten die ondertussen erger kunnen worden. Daarom helpen wij je altijd direct. Want als je sneller de juiste ondersteuning krijgt, ga je door minder diepe dalen gaan, knap je sneller op en zit je eerder weer vol energie op je werk. Een win-win.

Is jouw werkgever bereid om bij te dragen aan jouw herstel?

Als je bij ons een afspraak maakt voor een adviesgesprek, kan je de naam van de organisatie waar je werkt invullen. Zo kunnen we tijdens de afspraak bespreken of jouw werkgever al met ons samenwerkt. Ook geven we tips voor hoe je het gesprek aan kan gaan met je leidinggevende of je kan aangeven dat je wil dat wij dit gesprek voor jou voeren met jouw werkgever. Lees meer over vergoeding werkgever. Wist je bijvoorbeeld dat psychische problemen op het werk, zoals burn-out en overspannenheid, niet vergoed worden via de zorgverzekering?

Lara, Psyned verwijsteam
Werken aan je mentale klachten?

Of je psychische klachten nou door je werk komen of dat je er op je werk last van hebt, ze hebben hoe dan ook invloed op je dagelijks leven. Wil je snel de juiste hulp? Werk aan je herstel samen met onze psychologen.

Plan jouw gratis adviesgesprek