Na werktijd niet bereikbaar

NIEUWS VAN DE WEEK

Volkskrant.nl: Asscher wil dat werknemers onbereikbaar mogen zijn

Details: Onlangs voerde Frankrijk het ‘recht om onbereikbaar te zijn’ voor werknemers in. PvdA leider Lodewijk Asscher wil dit in Nederland ook invoeren. De meningen van werkgevers over het effect van zo’n wet zijn verdeeld.

—

Psyned redactie (PR): Aerjen, jij bent zowel baas als werknemer. Ben jij bereikbaar buiten je normale werktijden?

Aerjen: “Absoluut.” PR: Waardoor komt dat? Aerjen: “Deels door mijn persoonlijkheid, deels doordat ik sowieso met meerdere bedrijven en projecten bezig ben en deels door mijn functie. Bij mijn functie als inhoudelijk directeur bij Psyned komt veel verantwoordelijkheid kijken – ik begeleid onze psychologen bij hun werk en als ze problemen ervaren, dus als er een crisissituatie is bellen ze mij. Dan moet ik ’s avonds wel opnemen.”

PR: Kan niet iemand anders dat doen?

Aerjen: “Dat zou wel kunnen ja. Ik heb natuurlijk ook een functie waarbij ik zelf ook kan bepalen waar budget aan besteed wordt, dus als ik het nodig vindt dat er extra hulp komt dan is dat in principe mogelijk. Veel werknemers hebben die vrijheid niet.

Dat is een belangrijk probleem dat ik vaak zie bij mijn cliënten met overmatige werkstress: die voelen zich zo verantwoordelijk voor hun werk dat ze teveel hooi op hun vork nemen en stress krijgen. Ondertussen kunnen ze zelf niet andere mensen of middelen regelen, dus blijft het doorzeuren totdat ze helemaal op zijn, uitvallen van werk en uiteindelijk bij mij terechtkomen voor hulp.”

PR: Met zo’n ‘recht om onbereikbaar te zijn’ heb je dan in ieder geval ’s avonds en in het weekend rust, toch?

Aerjen: “Kijk, ik vind het een goed signaal. Een werkgever die zegt: we willen dat je gewoon vrij bent als je vrij bent, daarom hebben we vaste werktijden afgesproken. Zeker goed als ze dat doen. Maar als de werknemer wil kan diegene nog steeds overwerken.”

PR: Waarom zouden ze dat dan alsnog doen?

Aerjen: “Ik zei al dat er minstens drie verschillende factoren meespelen in dat overwerken. Nummer 1 is functie: hoeveel verantwoordelijkheid zit er bij je rol, is het nodig om continu bereikbaar te zijn voor het geval er een crisis is, is er iemand anders die werk op kan vangen of niet. Nummer 2 is persoonlijkheid: er zijn sterke verschillen tussen mensen in hoeveel verantwoordelijkheid ze op zich nemen van nature. De één is daar losser in dan de ander, die doet niet snel teveel; terwijl de ander alles naar zich toetrekt.

Nummer 3 is een soort mix van drive en passie: doe je werk waar je in gelooft, waar je enthousiast over bent, dan ga je ook sneller overwerken. Je houdt het misschien ook langer vol met passie, maar ook dan bereik je ergens een grens.“

PR: Dat ‘recht om onbereikbaar te zijn’ is dus een goed signaal, maar voor veel mensen lost het niet die stress op.

Aerjen: “Dat denk ik ja.”

PR: Wat kunnen werkgevers dan verder doen?

Aerjen: “Ik zou liefst zien dat ze wel dat signaal afgeven, maar op basis van de ervaring van mensen in de tijd erna ook met de werknemers individueel in gesprek blijven hoe het er voor staat. Als iemand nog steeds overwerkt, of in ieder geval zijn of haar werk niet binnen normale werktijden af kan krijgen, moet er kritisch gekeken worden naar zowel de werklast als het functioneren van die persoon.”

PR: Kan je als werknemer ook iets doen?

Aerjen: “De werkgever heeft een taak om op je welzijn te letten, maar die heb je als werknemer net zo goed. Al die mensen die op werk veel hooi op hun vork nemen; we moeten ze niet afleren om verantwoordelijkheid te nemen voor hun werk, dat is juist mooi. We moeten ze aanleren om diezelfde mate van verantwoordelijkheid voor zichzelf in te zetten. Dus: zorg voor jezelf.”

© 2017 Psychologen Nederland