Nieuws en psyche: slecht gevoel van een goed doel

Overig      Aerjen Tamminga     

Wekelijks bespreken wij de psychologie achter een interessant nieuwsitem met Psyned psycholoog en inhoudelijk directeur Aerjen Tamminga. Deze week: waarom krijgen we zo’n gemengd gevoel van collectebussen en andere inzamelingen? En wat kunnen we daar aan doen?

Nieuws en psyche: slecht gevoel van een goed doel

NIEUWS VAN DE WEEK

Volkskrant.nl: Goede doelen zitten steeds krapper bij kas

Details: Dit jaar zijn de inkomsten voor het eerst sinds de kredietcrisis weer wat gestegen, maar over het algemeen is de trend dat goede doelen steeds minder geld weten binnen te halen.

Wist je dat je via Psyned direct met een psycholoog kan praten, zonder wachtlijst?

Plan jouw gratis adviesgesprek

Psyned Redactie (PR): Die collectebussen komen er weer aan, zo eind van het jaar. Ik voel me altijd gelijk een beetje schuldig als ik zo’n ding voor mijn neus krijg.

Aerjen: “Ja, dat heb ik ook wel. Zo’n moment geeft niet altijd een prettig gevoel.”

PR: Ik twijfel altijd op zo’n moment – natuurlijk kan ik best een euro missen, maar ik voel me ook altijd een beetje emotioneel gemanipuleerd.

Aerjen: “Dat gebeurt natuurlijk eigenlijk ook. Volgens mij zijn er twee soorten redenen om op zo’n moment te doneren: om een schuldgevoel te voorkomen of om een goed gevoel te krijgen. Je krijgt over het algemeen een goed gevoel van iets aan een ander geven – daar zijn veel psychologische onderzoeken over gedaan. Soms gaat zo’n goed doel je ook echt aan het hart. Maar een groot deel van de donaties komen toch uit dat schuldgevoel voort, denk ik.”

PR: Waar komt dat schuldgevoel precies vandaan?

Aerjen: “Sociale druk, en je eigen morele waarden. Sociale druk is bijvoorbeeld dat je bang bent dat mensen om je heen denken dat je gierig bent. Bij collectes langs de huizen komt het ook nog best vaak voor dat mensen de collectant uit de buurt kennen – dan is het helemaal moeilijk om te zeggen dat je niet wilt doneren. Daarnaast word je gestuurd door je eigen gewoontes, waarden en wat je meekrijgt uit je omgeving. Als je ouders en vrienden altijd geven, doe jij dat waarschijnlijk ook sneller.”

PR: Maar goed, dan kan je gewoon wat geld geven toch?

Aerjen: “Dat kan, maar ik denk dat het moeilijke is dat je voelt dat je voor het blok wordt gezet. Geef geld, of je bent egoïstisch. Op zo’n manier kun jij je ook niet meer goed voelen over dat geld geven, want het voelt als een verplichting.”

PR: Is dat bij jou ook zo?

Aerjen: “Dat is wel waarom ik er een vervelend gevoel van krijg ja. Ik heb namelijk mijn eigen manier om iets goeds te doen voor de maatschappij. Ik doneer regelmatig bloed, ik ben orgaandonor, en dat ik therapeut komt ook deels voort uit het verlangen iets goeds te doen voor mensen. Maar als iemand me vraagt om een donatie moet ik toch weer denken of ik die twee euro weggeef. Het is moeilijk te bepalen wanneer je ‘genoeg’ hebt gedaan.”

PR: Kunnen we dat nare gevoel op een bepaalde manier voorkomen?

Aerjen: “Ik denk dat we niet als doel moeten hebben te voorkomen dat we ons naar voelen. Het is beter om te leren dat gevoel te verdragen en geen excuses te verzinnen, anders blijf je vluchten. In therapie is dat eigenlijk ook de basis van wat we doen – de negatieve gevoelens die je hebt niet proberen te vermijden, maar onder ogen komen.”

PR: OK. Maar… misschien toch een tip over iets dat helpt?

Het beste wat je kan doen: onderzoek je gevoel over wat jij doet voor anderen. Ben je tevreden met de manier waarop je teruggeeft aan je omgeving of daarbuiten? Dat kan van alles zijn: geld doneren aan een goed doel, maar ook zoiets als bloed doneren, of vrijwilligerswerk doen, of zelfs gewoon je moeder vaker bezoeken in het verzorgingstehuis, of je neefje helpen met huiswerk. Het gaat erom dat je jouw manier vindt om je eigen overtuigingen na te leven. Als jij bewust bent van op welke manier jij anderen steunt, voel je minder conflict op het moment dat je een collectebus voor je neus krijgt.”

© 2016 Psychologen Nederland

Aerjen Tamminga

Aerjen Tamminga

Psycholoog

Dit vind je misschien ook interessant

Leven met een narcist
Overig
Leven met een narcist

Wat is een narcist? Iemand met narcisme vindt zichzelf heel erg belangrijk. Narcisten hebben het gevoel dat ze boven de ...

Lees verder
Hoe help ik iemand met orthorexia nervosa?
Overig
Hoe help ik iemand met orthorexia nervosa?

Wat is orthorexia nervosa? Orthorexia nervosa, ook wel orthorexia genoemd, is een eetstoornis die (nog) niet in de DSM-5...

Lees verder
Hoe ga je om met emotionele verwaarlozing?
Overig
Hoe ga je om met emotionele verwaarlozing?

Wat is emotionele verwaarlozing? Emotionele verwaarlozing is wanneer je niet genoeg aandacht, steun en liefde krijgt van...

Lees verder
Burn-out
Meer over klacht
Burn-out

Soms stapelen vervelende situaties zich op. Het loopt niet lekker op je werk, er zijn problemen thuis of er is iets naar...

Lees verder