Pesten op het werk; wat kan je er aan doen?

Zoals in de vorige blog ‘Pesten op het werk: wat zijn de gevolgen?’ beschreven is, heeft pesten op het werk veel ernstige gevolgen, waaronder angst, depressie en minder presteren. Maar wie loopt er nu risico om gepest te worden op het werk? En meer nog, wat kun je eraan doen?

Aandacht vanuit regering

Er worden veel mensen gepest op het werk, dus het is belangrijk dat hier aandacht voor is. Gelukkig wordt er vanuit de regering hier steeds meer aan gedaan, door specifieke campagnes en geld te besteden aan onderzoek hiernaar. Uit onderzoek blijkt dat er niet een specifiek slachtoffer is, zowel mannen als vrouwen worden gepest op de werkvloer, maar ook jonge en oudere werknemers.

Wat zijn de signalen?

Er zijn wel eigenschappen die vaak voorkomen bij slachtoffers van pesten op het werk. Laura Willemse van Stichting Pesten op de werkvloer heeft hier onder andere onderzoek naar gedaan. Zij beschrijft dat slachtoffers vaak nauwkeurig zijn en hard werken, opvallen door intelligentie en veel over hebben voor hun baas. Mensen die vol zelfvertrouwen zijn worden ook vaker gepest. Echter, ook mensen die onzeker overkomen, nerveus zijn of een tic hebben lopen meer kans om gepest te worden.

Er is dus niet één type slachtoffer en je kunt dus eigenlijk niet spreken van ‘eigen schuld’. Er zijn namelijk ook mensen die deze eigenschappen hebben en niet gepest worden.

Hoge werkdruk en onderlinge concurrentie

Er zijn wel specifieke soorten bedrijven waar meer gepest wordt. De FNV beschrijft deze typen op hun website. In bedrijven waar meer gepest wordt is minder vaak sprake van goede, regelmatige en ‘menselijke’ communicatie.

Ook loop je meer risico om gepest te worden bij bedrijven waar er hoge werkdruk en onderlinge concurrentie is en waar er veel onzekerheid is over de toekomst van de eigen baan of het bedrijf. Je kunt je voorstellen dat de crisis hier dus ook invloed op heeft, door verhoging van de werkdruk en toekomstonzekerheid.

Wat kun je eraan doen?

Pesten kun je niet op gemakkelijk doorbreken, maar je kunt wel actie ondernemen om er wat aan te doen.

Stap 1: Bespreek het pesten op je werk
Er alleen mee blijven zitten helpt sowieso niet. Je voelt je nog eenzamer en gaat misschien zelfs aan jezelf twijfelen. Praat erover met mensen die je vertrouwt, zij kunnen je steunen. Om iets te doen aan het pesten, is het belangrijk dat je erover praat op je werk.
Probeer zelf de pester aan te spreken, op een goed moment en wanneer jullie met z’n tweeën zijn. Wees duidelijk, concreet en blijf bij jezelf, zeg bijvoorbeeld: “Ik vond het niet fijn toen je vanmorgen zei dat mijn haar raar zat. Ik voel me dan belachelijk gemaakt.” Probeer dan het gesprek aan te gaan dat je dit wel vaker zo voelt, en geef hier ook concrete voorbeelden van. Het is dus handig een ‘dossier’ bij te houden met pestmomenten, wat gebeurt er, wie is er bij betrokken, etc.
Je kunt de pester dan vragen dit gedrag voortaan niet meer te vertonen. Als dit lastig is, of de pester niet goed reageert, bespreek dit dan met je leidinggevende of een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf.

Stap 2: Laat je informeren over wat je leidinggevende aan het pesten wil gaan doen als de pester(s) niet stoppen
In de Arbowet staat dat een werkgever een beleid moet voeren dat gericht is op voorkoming van psychosociale arbeidsbelasting. Hij moet het probleem inventariseren en een plan van aanpak hiervoor opstellen en gaan uitvoeren.

Stap 3: Als de werkgever hierin niet meewerkt of het plan niet werkt, dan kun je ervoor kiezen iemand van buitenaf te benaderen
Je kunt een vertrouwenspersoon buiten het bedrijf zoeken, maar ook de vakbond kan je hierin ondersteunen en adviseren.

Stap 4: Heeft dit allemaal niet het gewenste effect?
Dan is solliciteren bij een ander bedrijf soms de beste mogelijkheid. Let hierbij op dat je een bedrijf uitzoekt waar de bedrijfscultuur pesten niet stimuleert. Volg een cursus in sociale vaardigheden, assertiviteit of zelfvertrouwen als je denkt dat je hier baat bij zou kunnen hebben. Maar onthoud dat mensen die vaak gepest worden op de werkvloer, ook harde en nauwkeurige werkers zijn.

Heb je behoefte om te praten met een onafhankelijk iemand over pesten op het werk? Dan kun je contact opnemen met een psycholoog. Die kan je helpen om ermee om te gaan en te verwerken.

© 2015 Psychologen Nederland