Nieuws en psyche: verhoogde kans op depressie bij artsen

NIEUWS VAN DE WEEK

Nu.nl: ‘Ruim een kwart van artsen in vervolgopleiding toont symptomen van depressie’
Details: 27 procent van de afgestudeerde artsen dat een vervolgopleiding tot medisch specialist doet, heeft weleens depressieve gedachten, concludeerde recent onderzoek op basis van internationale data. Elf procent hiervan denkt soms aan zelfmoord.

—

Psyned Redactie (PR): ruim een kwart, wat veel. Ben je verbaasd?

Aerjen: “Nee, dat artsen een verhoogde kans hebben op depressie en andere psychische aandoeningen is al langer bekend. De laatste cijfers die ik heb gezien over huisartsen en burnout zaten bijvoorbeeld zelfs op 41 procent.”

PR: Er zijn echt zoveel artsen met een depressie?

“Nou, depressieve symptomen, niet per se een depressie. Daarom wil ik wel gelijk even een kanttekening plaatsen bij het artikel noemt: ik kon niet direct vinden wat ze definieerden als ‘een depressie’ of ‘depressieve symptomen’. Iedereen heeft weleens een slechte week, waarin je gedrag kan laten zien dat we associëren met depressie. Maar een echte depressie vaststellen vergt meer inzicht en investering.”

PR: OK, de symptomen dus, niet per se een depressie. Maar het is schokkend genoeg dat 11 procent aan zelfmoord denkt.

Aerjen: “Ja daarin zie je in ieder geval de ernst van de situatie. De medische beroepsgroep heeft daarmee duidelijk hogere suïcidegedachten-cijfers dan veel andere beroepsgroepen. Artsen hebben een hoge werkdruk en een hoge verantwoordelijkheid. Dit samen met een taboe op het maken van fouten zijn denk ik over het algemeen de belangrijkste oorzaken zijn van die hoge percentages.”

PR: Hoe zorgt een hoge werkdruk en veel verantwoordelijkheid dan voor die depressieve gevoelens?

Aerjen: “Een belangrijke factor is bijvoorbeeld de fysiologische omstandigheden – veel artsen in opleiding maken lange dagen, eten onregelmatig, slapen weinig, hebben onregelmatige diensten en nachtdiensten, enzovoort. Onregelmatige werkschema’s, slecht eten en slaaptekort worden sterk geassocieerd met depressieve klachten. En als ze problemen tegenkomen wuiven ze die vaak weg; artsen zijn notoire zorg-mijders, vrij ironisch natuurlijk.”

PR: En die verantwoordelijkheid?

Aerjen: “Het opvallendste verschil met veel andere beroepen is hoe groot het taboe in de medische wereld is om fouten te maken. Ieder mens maakt fouten, maar als het gaat om gezondheid, leven en dood is dit een stuk moeilijker te accepteren. Vaak is het erg moeilijk voor artsen om fouten toe te geven, uit angst voor imagoschade. Er is ook veel onderlinge competitie bij artsen, dus dat maakt fouten toegeven nog moeilijker. Daarbij komt vaak nog hun eigen gewetenswroeging. Er heerst daarom heel veel angst om fouten te maken bij artsen, wat weer stress veroorzaakt. Al met al voelen artsen een constante druk om te presteren, een angst om fouten te maken, de stress van onderlinge competitie, en leven ze zo onregelmatig dat het hun slaap en lichamelijke gezondheid kost. Met zulke omstandigheden is een verhoogde kans op geestelijke klachten niet gek – eerder onvermijdelijk.”

PR: Hoort het dan gewoon bij het beroep? Er moet toch wel iets aan gedaan kunnen worden?

Aerjen: “Ik denk dat het belangrijk is te accepteren dat het beroep met depressie en burn-outs geassocieerd wordt, omdat je de klachten daarmee normaliseert. Dat taboe moet zoveel mogelijk worden doorbroken zodat artsen geen barrière meer voelen om hulp te zoeken. Ik denk dat dit begint bij de opleidingen. Psycho-educatie is belangrijk: laat docenten praten over dit soort cijfers, vertel de studenten dat ze zich niet hoeven schamen voor dit soort klachten. Hoe ze het bij zichzelf kunnen herkennen en wanneer ze aan de bel moeten trekken. Ik denk verder dat werkgevers goed moeten kijken naar hun werkomgeving – heerst er een taboe op fouten toegeven, hoe extreem is de werkdruk? Hoe kan de stress van hun werknemers verlicht worden, en waar kunnen ze terecht met hun psychische klachten?”

PR: Nou, als je dit leest denk je wel twee keer na voordat je een artsenopleiding doet…

Aerjen: “Ja het is zeker geen makkelijk beroep. Maar nu lijkt het alsof er alleen maar neerslachtige artsen rondlopen, terwijl er veel artsen enorm gepassioneerd zijn voor hun beroep. Ze hebben werk dat zoveel impact heeft, dat kan ook veel voldoening geven. Artsen moeten alleen de impact op hunzelf niet onderschatten. Ze moeten steun durven zoeken.”

Als je aan zelfdoding denkt, kun je daar met de deskundige vrijwilligers van 113 Zelfmoordpreventie over praten via de telefoon (0900-0113) of chat (24 uur per dag bereikbaar).